Afrikaanse musiek – Page 2 – Andries Bezuidenhout

Dis net werk toe wat ek nog deur Hillbrow ry – musiekvideo

Musiekvideo vir “Dis net werk toe wat ek nog deur Hillbrow ry”, van die album Bleek berus (One-F Music, 2009).

Mombak se sin – music video

Music video for “Mombak se sin”, from the album “Bleek berus” (2009). The song speaks to a traditional Afrikaans lullaby. Trivia: The book on the table is “Kniediep” by Harry Kalmer. Kalmer got the book’s title from a poem by Wopko Jensma, which is also reproduced in the book.

Skemer – music video

Music video for “Skemer” [Tr: Dusk], from the album “Insomniak se droomalmanak” [Tr: Insomniac’s dream calendar] (2004). The backing vocals are by Joanne Jaques.

Kliphart – music video

Music video for the song “Kliphart” [Tr: Stone heart] from the album Bleek Berus (2009).

Andries Bezuidenhout – Insomniak se droomalmanak (album)

Insomniak se droomalmanak is Andries se eerste solo-album en is in 2003 deur Rhythm Records vrygestel. Soos die titel sê, handel dit oor slapeloosheid en drome. In 2021 is dit as nuwe weergawe vir streaming vrygestel.

Apple Music
Spotify

Uittreksels uit resensies:

Andries Bezuidenhout… se kommentaar op die hedendaagse Suid-Afrika is skerp, op die man af en hartverskeurend mooi. Die lirieke vir sy CD Insomniak se droomalmanak maak vir elkeen sin, of hy uit die generasie linkses van ouds kom, of ‘n produk van die reënboog-situasie is. Die ooreenkomste met die latere werk van Leonard Cohen kan nie misgekyk word nie. Dit is duidelik dat hy ‘n aanhanger van die bobaas van “blou” gevoelens is. In die snit “Bus na Toronto” word een van Cohen se liedjies by die naam genoem en by die lirieke ingewerk. Dit is ook een van die snitte wat tot op die been sny. Soos die titelsnit aandui, is die saambindende tema wakkelê(wees) en droom van rus. Die ironie van iemand wat die wêreld juis in die donker nag duidelik sien, blyk uit feitlik al die lirieke. Op die meeste albums is ‘n snit of twee wat minder indruk maak as die ander. Selde gebeur dit dat elke snit op sy eie manier onder die luisteraar se vel kruip. Sonder om opdringerig te wees, maak Bezuidenhout ‘n sinvolle stelling in elke lied. ‘n Persoonlike gunsteling en hoogtepunt is “Nero van der Merwe se lied” ‘n nagmerrie oor Johannesburg. Gelukkig is dit nie ‘n swaarmoedige album nie. Hy is dikwels onnutsig aan die spot, soos in “Die ballade van Dracula Havenga”, waarin hy die een helfte van die groep Kobus! bykom. Kyk ook na die medewerkers: die Huis Hoëveld Spreekkamerkoor, die Boksburg Bierbrouers Blaasorkes en die Albertsville Kriekekoor, en jy sal weet dat daar nie net gewroeg word nie…
– Mariana Malan, Die Burger, 6 Oktober 2003

Andries Bezuidenhout subscribes to the introspective, thought-provoking school of minimalist philosophical expression, commenting on life and the world, from the little things to the bigger picture… The poetic themes of the dream world, the waking dream, sleepwalking existence and the reflection of South African city and suburban life, changes, angst and being white these days may be a heady mix, but it works.
– Paul Blom, Cape Argus

[A] proper follow-up to Koos Kombuis’ seminal ‘Niemandsland’… On ‘Insomniak se Droomalmanak’ singer/songwriter Andries Bezuidenhout has taken Koos’ knack for melody and bittersweet Afrikaans lyrics and catapulted them into the new millennium.
– Fred de Vries

Andries Bezuidenhout, of Roof, soos hy in die Brixton Moord en Rooforkes bekend staan het sy eerste solo-album op die rakke. Insomniak se droomalmanak is egter, soos ons die manne uit die Brixtongeweste ken, nie happy clappy tunes nie. Om die waarheid te sê — veral hierdie album is moerse morbied en depressief. Bezuidenhout fokus op heavy realiteite en sing met ‘n somber stem op akoestiese kitaarmusiek. Dis egter van die beste lirieke waarna jy in ‘n lang tyd gaan luister. As jy hou van rustige Afrikaanse musiek is hierdie beslis ‘n moet want goeie liedjieskrywers krap jy nie agter elke tweede bos uit nie. Die stuff waaroor hierdie man sing, is die grou werklikheid…
– Angola Badprop, JIP, 27 Oktober 2003

LIRIEKE EN VIDEO’S

[1] DROOMARGIEF – INLEIDING

Al hierdie drome bêre ek in lêers
In ‘n grys kabinet vergader hulle stof
Tot hulle ontydig, een oggend
As die wekker lui in my kop ontplof

[2] DIE LOON VAN DIE DROOM

Daar’s iewers iets nie meer pluis nie
My wekker klop nie meer kuis nie
My skoene staan by verkeerde maats
En die whisky-bottel se label hang halfmas

Maar pasop vir die droom ja julle wat skroom
Om julself van dié malheid te verskoon
Pasop vir die droom, pasop vir die droom
Die loon van die droom is die droom

My televisie kyk nou skeel
En my radio verseg om te speel
Die stofsuier en die strykyster
Het elkeen ‘n koord om die keel

Maar pasop vir die droom, ja, julle wat skroom
Om julself van dié malheid te verskoon
Pasop vir die droom, pasop vir die droom
Die loon van die droom is die droom

Van vandag af sê jy lewe jy aspris
Maar jy sien jy’t die hele storie mis
Want daar’s rotgif op jou solder
En jou voorland is ‘n kis

Maar pasop vir die droom ja julle wat skroom
Om julself van dié malheid te verskoon
Pasop vir die droom, pasop vir die droom
Die loon van die droom is die droom

[3] WOONSTEL OP DIE KAFEE

Ek hou my liggaam aan die gang
Met rooiworsies en bier
Hamburgerpatties en whiskey
Rooiwyn en breadrolls

In die aande luister ek Pink Floyd
En na die motors in Duncanstraat
Tydens beter buie na Valiant Swart
En soms selfs na Mary Poppins

Maar daar’s wind in my hare
En die son spuit deur my are
En ek retreat, ek retreat
Op ‘n African beat

Ek sit saam met jou in ‘n coffee shop
Loer skelm na die girl met die swart bob
Jy sê jy’t reeds vergeet
Van die familiefoto op die kaggel

Ek hou nie van die yuppies in Hatfield nie
En ek hou nie van die snobs van Waterkloof nie
Maar ek hou van die ruik
Van my stof en storm subkontinent

Maar daar’s wind in my hare
En die son spuit deur my are
En ek retreat, ek retreat
Op ‘n African beat

En al wat vir my oorbly
Is my woonstel op die kafee
Die platespeler en die bad
My kitaar en soms jy

Maar daar’s wind in my hare
En die son spuit deur my are
En ek retreat, ek retreat
Op ‘n African beat

[4] (FOKUS) DEUR ‘n DONKERBRIL

Dis somer in Pretoria, die son skyn skerp
Yskor gloei ‘n hoogoond teen die skemer
Dis weer somer in Pretoria, die son skyn te skerp
Teen die lense wat ek dra voor my oë

Ek kyk na die wêreld deur ‘n donkerbril
Dis al wat ek kan doen om te keer
Om die werklikheid te sensor, te bestuur, te beheer
Want die beelde skyn te skerp vir my

Die staatsdiensgeboue staan soos leggerkabinette
En wag vir die volgende dag se nuwe wette
En ek sit in my Volla en wag vir die lig
Wat sê ek kan aangaan met my daaglikse plig

Ek kyk deur die walms met ‘n donkerbril
Dis al wat ek kan doen in verkeer
Om die werklikheid te sensor, te bestuur, te beheer
Want die ligte skyn te skerp vir my

Ek sien boeke en stoele en penne en ‘n baas
Wat my dophou oor sy bril en wag om te raas
En ek wag vir teetyd en vir tjailatyd
Want dis al hoe ek oorleef in die roetinestryd

Ek kyk na die wêreld deur ‘n kameralens
Fokus in en verklein
Ek fokus in skadu’s van swart en wit
Want die beelde is te helder vir my

Ek kyk na die wêreld deur ‘n donkerbril
Dis al wat ek kan doen om te keer
Om die werklikheid te sensor, te bestuur, te beheer
Want die beelde skyn te skerp vir my

[5] DIS WINTER

Jy sit vanoggend met sweet in jou hemp
Die vel span wit om jou gesig
Ja loer maar in die spieël vir vandag se grap
Met daardie stoppelbaard wat alweer so krap

Dis winter, weet jy dan nie
Dis winter, weet jy dan nie
Dis winter, weet jy dit dan nie

Jy vergiftig jouself met ‘n groot pot tee
Wat met elke koppie swarter verkleur
Die nagte word ook kouer en donkerder
So sonder suiker en melk

Dis winter, weet jy dan nie
Dis winter, weet jy dan nie
Dis winter, weet jy dit dan nie

Jy is besig om jou dae te verklee
Met kaftans waaronder niks meer gebeur
Die kringe om jou oë word blouer
Soos die lewe uitpeul en verwelk
Jy drink ‘n laaste sluk en draai jou serp
om jou masker te bedek

Dis winter, weet jy dan nie
Dis winter, weet jy dan nie
Dis winter, weet jy dit dan nie

[6] SKEMER

Dis skemer en my ligte is te flou
Om ‘n verskil aan die skadu’s te maak
Dis skemer en my kamer is te grou
Om ‘n verskil aan my drome te maak
Dis skemer en sou jy ook graag wou
Hê dat dit reeds nag moet wees
Hê dat dit reeds dag moet wees
Maar alles behalwe skemer

Tussen die uitlaatgas en die toeters
Het ek rondgery, rondgedwaal om jou te soek
Om weer terug te keer na skemer
Ek het saam met die ritme van die flikkerlig
Tyd gehou, tyd gehou en uitgehou
Om weer terug te keer na skemer

By verkeersligte moes ek stop
Vir verkeerspolisie jok
Oor die kwantiteit van brandstof in my bloed
Om weer terug te keer na skemer
En na die lampe van my kamer se groet

[7] NERO VAN DER MERWE SE LIED (STAD WAT BRAND)
(Met verskoning aan Karel Schoeman)

Hierdie stad wat eens trots in die veld gestaan het
Met sy myne en sy torings, fabrieke en wonings
In uitgestrekte suburbs, ‘n mensgemaakte woud
Met ‘n hart van yster, ‘n aptyt vir goud

Ons speel ons kitare al lank in hierdie kroeg
Hier voel alles veilig, niemand hoef te wroeg
Oor die oorlog daar buite, of die stad wat brand
Ons sus ons aan die slaap met die snaar se klank

Kom speel dan jou kitaar vir die stad wat brand
Die akkoorde is eenvoudig vir jou linkerhand
Kom hou saam die ritme, die uitsig is getooi
‘n Stad wat brand is van ver af mooi

Dinge het al lankal uitmekaar geval
Aanvanklik nog stadig, later so snel
Baie kon nog vlug, ander kon nie kwel
Om die tekens te lees soos die domino’s val

Nou het elke enjin verstik, elke trein het bly staan
Terwyl mense nog verdwaas hulle gang bly gaan
Tussen mure wat verkrummel, oor strate wat kraak
En stukkende brûe wat nog aan kabels hang

Kom speel dan jou kitaar vir die stad wat brand
Die akkoorde is eenvoudig vir jou linkerhand
Kom hou saam die ritme, die uitsig is getooi
‘n Stad wat brand is van ver af mooi

Iets om te eet kan jy soms nog ruil
Soms kan jy veilig vir ‘n nag of twee skuil
As jy iemand ken, dalk iets om te drink
Al moet dit dan na olie of na diesel stink

Maar die lewe gaan aan, selfs in die verval
Tussen ruïnes en murasies moet mense nog dwaal
Net agter hoë mure en doringdraad
Skuil die druglords en die warlords van die honger en die haat

Kom speel dan jou kitaar vir die stad wat brand
Die akkoorde is eenvoudig vir jou linkerhand
Kom hou saam die ritme, die uitsig is getooi
‘n Stad wat brand is van ver af mooi

[8] BULLETJIE SUURPAP

Bulletjie Suurpap, die malletjie van Brixton Jo’burg
Bulletjie sweet selfs in die winter se koue lug
Maar hy boer met drome en die duiwe in ‘n hok
Sy oë kyk al lank na binne, na die wêreld in sy dop

Bulletjie Suurpap, die crazy lewe in jou kop
Maak dalk baie meer sin as die een hier buite

Want hier rond gaan dit baie keer moeilik
Hier rond loop dinge vreeslik skeef
Bulletjie sien nie die nuus op die TV nie
Of die manier hoe baie mense deesdae leef nie

Bulletjie Suurpap, die crazy lewe in jou kop
Maak dalk baie meer sin as die een hier buite

Bulletjie jy loop soms in die nag op straat
As net die sterre en die armed response waak
Hoor jy ook kinderstemme saggies huil
En wonder jy ook soms wat agter tuinmure skuil

Bulletjie Suurpap, die crazy lewe in jou kop
Maak dalk baie meer sin as die een hier buite

Bulletjie Suurpap, wag vir sy duiwe
Om ‘n boodskap te bring, tyding te bring
Van ‘n lewe iewers anders, ver hiervandaan
Sewe stasies aan, agter die duiwe aan

Bulletjie Suurpap, die crazy lewe in jou kop
Maak dalk baie meer sin as die een hier buite

[9] JOU EIE VOORSTADREWOLUSIE

Jou onkuise wekker tik nog steeds
Koketterig saam met ‘n kerkhofklok
En jy’s bang en jy vrees
Dat jy ook eendag oud sal wees

En jy wik en jy weeg
Maar jy blik en jy bloos nie
Hoewel die tyd jou elke sekonde
Nader aan die einde tik

Jy gooi jou kop agteroor
En skree dat jy alles en almal haat
En jy loop buite in die nag
Met jou hande in jou sakke

Spoeg vir honde en lag vir straatpredikante
Tussen eike en jakarandas
En wit mure en klip mure
En sekondes en ure
En dreine wat wasem asem

Dis maniakke wat die land regeer
Ryk swape wat die wêreld beheer
En jy’s kwaad en jy’s boos
Dat jy ook eendag sò sal wees

Jy gooi jou kop agteroor
En sweer dat jy alles en almal haat
En jy loop buite in die nag
Met jou hande in jou sakke

Jy gooi jou kop agteroor
En skree dat jy alles en almal haat
En jy loop buite in die nag
Met jou hande in jou sakke

[10] WHITEYSOMETHINGS

Ek sien jou weer na dertien jaar
‘n Oproep verras my oor jy verjaar
Ek hoor jy’s in Jo’burg, kom maak ‘n draai
Ons kan praat oor die ou dae
Ons kan bier drink en braai
En ek ry op die snelweg en dink aan die dae
Van sandale en jeans en causes vergaar
Ons was jonk ons was sterk
Ons het Apartheid verwerp
En gevloek en geskree teen staat en teen kerk

So sê my vriend hoe gaan dit nou daar
In jou suburban tronk van kapitalisme
Tref die rentekoers jou ook as die mark so tuimel
Maak die waarde van die Rand dat jou maagsweer ook brand
Sê my tjom, hoe gaan dit nou
Op die folterbank, van kapitalisme
‘n Tweede verband hou die lig aan die brand
‘n Overdraft trek aan jou broek se pant

‘n Rooi oog hou ons dop as ons praat oor die stryd
Hoe die staat ons bedrieg het, hoe ons PW verwyt
Jou nuwe alarm, jou elektriese heining
Jou armed response hou ons kuiertjie veilig
Die nuwe Apartheid van suburban bliss
Hou die diewe uit soos ons sake beslis
Liesl maak in London ‘n nuwe begin
Ek hoor Pierre is in Perth met sy hele gesin

So, sê my vriend hoe gaan dit nou daar
In die suburban tronk van kapitalisme
Tref die rentekoers jou ook as die mark so tuimel
Maak die waarde van die Rand dat jou maagsweer ook brand
Sê my tjom, hoe voel dit nou
Daai dissipline van kapitalisme
‘n Tweede verband hou die lig aan die brand
‘n Overdraft trek aan jou broek se pant
Jou verlede trek aan jou broek se pant
Jou gewete trek na die ander kant

[11] PAD NA ELDORADO

Ons kom vanoor die wêreld on in Jo’burg te kom woon
Ons praat Frans en Zulu, Engels, Swahili, elkeen met dieselfde droom
Alles het begin met die gejaag na goud
‘n Gejaag na goud

Egoli, Egoli, Egoli
Sit aan jou alarm, slaap lekker warm, droom voort
Egoli, Egoli, Egoli
Watch your back, sluit jou hek, en maak geld

Hoofpynpille McDonaldsburgers help my deur die dag
As taxi’s toet, verbygangers vloek, waar hoere vir kliënte wag
En deel jou sente soms vrywillig vir brandspiritus en gom
Vir as die koue kom

Egoli, Egoli, Egoli,
Onder koerante, slaap die trawante nog steeds
Egoli, Egoli, Egoli,
Hou jou bek, bou maar ‘n shack en hou uit

Agter hoë mure en doringdraad word rykdom verberg
Net dan en wan in four by fours the rich come out to play
I saw this parking space myself so why should I pay…
Why should I pay?

Egoli, Egoli, Egoli
Sit aan jou alarm, slaap lekker warm, droom voort
Egoli, Egoli, Egoli
Watch your back, sluit jou hek, en maak geld

Bo uit geboue deur gebreekte vensters staar oë na die son
Die pad na Eldorado sal eendag nog kom
Maar in die meantime hou maar uit, daar’s rykdom een of ander tyd
Een of ander tyd

Egoli, Egoli, Egoli
Onder koerante, slaap die trawante nog steeds
Egoli, Egoli, Egoli
Hou jou bek, bou maar ‘n shack en hou uit

[12] BUS NA TORONTO

Jy luister Famous blue raincoat op ‘n bus na Toronto
Met ‘n bom in jou hart, en sneeu vir jou smart
In die fleur van jou jare maar ‘n chill deur jou are
Verlang jy ooit na die skroeiende son van die karoo
Na die Laeveld se savanna en die Boland se herfs
Na Johannesburg se rye en rye matchboxtande
Wat grynslag onder rook en roet en jou groet
Op ‘n koue wintersoggend as die treine trappe trone
Gedweë in hul spore om die arbeid betyds te besorg

So sing maar jou ode aan Toronto
Laat die koue vrede jou hart maar vat
Dink nie aan die oorlog en die jong man se lot
Hy slaap nou rustig in die Afrika grond

Wikkel jou toe in jou reënjas met die skeur
Op die skouer as mense afsydig sit en tuur
Na landskappe met berge en mere en vrede
Maar dink aan ons wat deur verse marsjeer
In die digkuns van oorlewing en rym van sweer
Metafore van vrede maar ‘n wete dan min
Ons kan help om die metrum van oorlewing te leer
Maar ons skribbel elke dag onder die Afrika son
Ons probeer, ons probeer maar ons verse bly stom

So sing maar jou ode aan Toronto
Laat die koue vrede jou hart maar vat
Dink nie aan die oorlog en die jong man se lot
Hy slaap nou rustig in die Afrika grond

Die generasie van Abraham het geoffer wat dit vra
Hulle seuns op die altaar van Afrika
So baie moes sneuwel vir hul blink BMW’s
Dog tags tussen tande, in ‘n houtjas geklee
Vir hul wit koue kerke en huise by die see

So sing maar jou ode aan Toronto
Laat die koue vrede nie jou hart verhard nie
Dink nie aan die oorlog en die jong man se lot
Hy slaap nou rustig in die Afrika grond

[13] DIE BALLADE VAN DRACULA HAVENGA

Ek woon hier in Dakota nommer 718
‘n Woonstelblok van klinkersteen, beton en glas
Ek het bure na onder en bure na bo
Dis maar wat jy kry as jy in ‘n budgiehok woon

Dis nie die geraas in my kop wat my pla nie
Dis ook nie die drome wat my snags opjaag nie
Dis my bure met hul giere en geraas deur die dag
Maar wat kan ‘n mens dan nou anders hier rond verwag

Die ou met sy houtbeen wat reg bo my woon
Gaan nooit uit in die dag nie, maar hy hou aan met loop
Op die maat van ‘n wals met sy kruk en sy skoen
Soos ‘n driebeen monster met niks om te doen

Dis nie die geraas in my kop wat my pla nie
Dis ook nie die drome wat my snags opjaag nie
Dis my bure met hul giere en geraas deur die dag
Maar wat kan ‘n mens dan nou anders hier rond verwag

Mevrou Markotter kook heeldag met haar potte
Asof sy die wêreld net hier langsaan wil voer
Met haar lap pantoffels loop sy heeldag en skoffel
Tussen kaste en stoof op die kombuis se vloer

Dis nie die geraas in my kop wat my pla nie
Dis ook nie die drome wat my snags opjaag nie
Dis my bure met hul giere en geraas deur die dag
Maar wat kan ‘n mens dan nou anders hier rond verwag

Skuins hier onder bly ‘n skivvy donder
Hy’t lang hare, ‘n kitaar en ‘n attitude
Hy sê hy’t ‘n rock band en sy naam is Kobus
Maar as hy speel sou jy dink hy boer met hoenders

Dis net ek wat stil is tot laat in die nag
As die duiwels wat my folter nie meer kan wag
Dan gil ek my lied, die soet harmonie
Die eggo’s van my lofsang met geen ander klank nie

Die heeldag klap kasdeure oop en toe
Blêr TV’s en radio’s met niks beter om te doen
Respekteer niemand dan die dag se slaap nie
Van hulle wat snags in die donker moet waak nie

[14] INSOMNIAK SE DROOMALMANAK

Jy probeer jou oë alweer met die beelde verblind
Maar tussen wakker en slaap word jy deur ure verslind
Die sekondes en minute grynslag een vir een
Knaag die nag soos ‘n aasdier, tot op die been

Al hierdie dinge word aangeteken
Alles word noukeurig in detail bewaar
Vir die duisende wat slaap, vanaand in hierdie stad
In elke insomniak se droomalmanak

Om skape te tel, weet jy lankal is verniet
En jy val nie meer so maklik vir ‘n wiegelied
Probeer tog maar Mozart se klarinet konsert
Of Leonard Cohen se wals met sy asem en sy stert

Al hierdie dinge word aangeteken
Alles word noukeurig in detail bewaar
Vir die duisende wat slaap, vanaand in hierdie stad
In elke insomniak se droomalmanak

Die rapper gryp sy crotch van en wys met sy vingers
Maar jy’t sy bek gesnoer met die remote control
Ook die laatnagekonoom wat die prys van goud bereken
Of die lipsticknuus wat vir niemand iets beteken

Al hierdie dinge word aangeteken
Alles word noukeurig in detail bewaar
Vir die duisende wat slaap, vanaand in hierdie stad
In elke insomniak se droomalmanak

Springsteen het so lank terug al die waarheid gesing
Al die channels in die wêreld gee jou eintlik maar min
Mannekyne, pikkewyne, tiete, satelliete
Fashion TV, war TV, los my uit dat ek slaap TV

Al hierdie dinge word aangeteken
Alles word noukeurig in detail bewaar
Vir die duisende wat slaap, vanaand in hierdie stad
In elke insomniak se droomalmanak

LANGER WEERGAWE VAN “INSOMNIAK SE DROOMALMANAK”:

Terug in Skubbe – Brixton Moord en Roof Orkes

Terug in skubbe is die Brixton Moord & Roof Orkes se tweede CD, wat in 2004 by Rhythm Records verskyn het. Die ballade “Fortuinverteller” was darem kalm genoeg om op RSG se playlist te beland, maar die res was te rof. Mense het al verkeerskaartjies gekry terwyl hulle na “Spoed” luister en “Paul van der Zandt” is ŉ immergroen crowd favourite. In 2021 is die album as remastered weergawe vir streaming uitgereik, met twee nuwe akoestiese weergawes van “Vis” en “Dagboek van ‘n swerwer” as bonus tracks.

Apple Music

Spotify

Uittreksels uit resensies:

“Wie wil nou ‘n mens wees?” vra Moord Greeff in “Vis”, die eerste lied op die Brixton Moord & Roof Orkes se jongste album, Terug in Skubbe. Daar sal sekerlik stemme opgaan van skepsels wat mens wíl wees juis omdat dit vir óns ore is dat die musiek van hierdie album bedoel is. Dis net ménse wat sal verstaan waaroor die seer en die soet in die lirieke gaan. Visse, honde en voëls het voorregte, maar musiekwaardering is nie een daarvan nie. Hierdie album laat ‘n mens opnuut wonder oor rockers se intense kennis van die lewe… Greeff ruk lirieke soos dié in “Vis” uit en verwoord die universele wens om aan die daaglikse sleur van menswees te ontsnap. Roof Bezuidenhout maak dit in “Spoed” duidelik waarom almal altyd jaag. Die duiwel haal jou in as jy stil raak… Brixton Barnard is klaarblyklik ontstig oor alledaagse dinge, in ligter trant ook oor die rookverbod in winkelsentrums. Dan lewer hy snydende sosiale kommentaar met “Trane van ‘n Terroris” en vlek die gedagtes van ‘n “Stil Ou” met depressie en moordgedagtes oop. Hy is ook die skepper van die tragiesmooi geskiedenis van “Paul van der Zandt”… In die geheel het hierdie (die groep se tweede) album se musiek meer verskeidenheid as die eerste, wat hoofsaaklik folk-rock bevat… Hul aanslag wys kennis en begrip van poësie en kombineer dit op unieke wyse met die musiekgenre wat hulle gekies het.
– Mariana Malan, Die Burger, 11 Maart 2005.

Terug in skubbe is ‘n tema wat gaan oor omgekeerde evolusie. Soos die meeste songs op die album gaan dit ook oor persoonlike verval en agteruitgang, terwyl die tunes terselfdertyd die mooi daarin probeer raaksien. Gekompliseerde songs wat smag na die ongekompliseerde. Dis min of meer die uitgangspunt. Wanneer jy na dié band se goed luister, gaan dit nie anders kan as om te dink aan ‘n besonderse eiesoortigheid nie. Dit is ouens wat weet hoe om te jol, maar ook weet wat hulle uit hul musiek wil hê. Sover soos true school gaan, is jy hierso op die regte pad.
– Angola Badprop, Beeld, 18 April 2005.

To bring out a great first album is wonderful but to sustain that growth and creativity and come up with an even better second album (albeit more than two years later) is impressive… With all the social commentary and insights of their excellent first album Spergebied, the new album is much tighter, with a harder edge, in music as well as the lyrics. The brilliant imagery, which is at times cutting, humorous or cynical but never bland, explores the human psyche, especially the darker side… While the powerful poetry of Brixton Moord & Roof Orkes’ lyrics is probably their best feature, it is the beautiful tunes and arrangements with great vocals that complete the whole package to make this very fine album.
– Etienne Creux, Pretoria News, 20 April 2005

Die verskillende stemme is wat die CD laat werk. Nie noodwendig sangstemme nie (maar dié is daar ook). Eerder stemme wat iets te sê of te vertel het, iets wat nog nie tevore gesê of vertel is nie. Terug in skubbe is ‘n lieflike CD. Die grootste gros in hardekoejawel-rock. “Vis”, “Spoed”, “Sussie se sweep” en “Terapie” staan uit. Maar daar is ook dié wat die vrug van folk en country pluk. Bowenal soek ek die Afrikaanse tunes wat vanjaar by songs soos “Lisa Forward” en “Trane van ‘n terroris” kan kers vashou. Terug in skubbe is ‘n juweel.
– Pieter Redelinghuis, Insig, Mei 2005.

Die manne van die Jo’burg Afrikaanse underground het weer gedeliver en ‘n CD uitgebring waarvoor heelwat ander moet terugstaan. Terug in skubbe is ‘n tema van omgekeerde evolusie, maar dui eintlik op ‘n hunkering na eenvoudigheid in ‘n goor samelewing… Ander Afrikaanse bands gaan beslis ‘n paar tips in songwriting kan vang.
– Angola Badprop, Beeld, 2 Mei 2005.

Brixton Moord en Roof se musiek dra ou, afgeleefde Cats; groet jou met ‘n ghrieserige hand en ruik effens na sweet en ou whiskey. Dis liedjies oor middelklas- en minder-as-middelklasmense in middelklas- of minder-as middelklasbuurte en die middelklas- of minder-a smiddelklasdinge wat hulle doen. Die liedjie waaruit die CD-titel kom, Vis, verwys na ‘n gedig van D.J. Opperman waarin dit gaan oor die vrees om die evolusieleer mis te trap en ‘n paar trappe te gly. In Vis gaan dit egter juis oor iemand wat moeg is daarvoor om ‘n siel te hê, wat vra “wie wil nou ‘n mens wees?”. Daar’s vrek mooi liedjies soos Fortuinverteller en Salome se lot op hierdie album, maar dis veral op gatskop-liedjies soos Trane van ‘n terroris en Spoed (my persoonlike gunsteling) dat Brixton Moord en Roof behoorlik wys wat in hom steek… Wees gewaarsku, die lirieke is nie vir sensitiewe luisteraars bedoel nie. Daar’s rowwe verwysings na rowwe meisies (soos “Sussie van Sannieshof” wat nie donkies aanjaag met haar sweep nie) en rowwe ouens (soos die ou wat al twaalfuur bedags in die kroeg met sy “sielkundige” sit en gesels – “sy naam is Jack en sy van is Daniels”) wat rowwe dinge doen (soos om bouncers met bakstene by te kom)… Kry dit as jy nie bang is vir musiek wat ‘n effense ghriessmaak in jou mond laat nie…
– Jaco Jacobs, Volksblad, 9 Mei 2005

Brixton Moord & Roof Orkes haat dit as mens hulle die Afrikaanse rockgroep met ‘n gewete noem… Maar dis waar. Terug in skubbe is hul beste album tot dusver, hoofsaaklik vanweë die baie afwisseling wat produksie en musiek betref… BMRO rock hier harder as ooit tevore. Maar onthou ook om te luister wat hulle sê.
– Dirk Jordaan, Beeld, 11 Mei 2005.

BMRO extend their survey of South Africa’s psycho-geography with Terug In Skubbe. With their driving garage blues rock blow-outs (“Vis”), pastoral luisterliedjie pit stops and gothic rock overhauls of Koos Doep ballads (“Dagboek van ‘n Swerwer”), the cult Afrikaans rock outsiders percolate a potent post-Voëlvry brew.
– Miles Keylock, CD Wherehouse, Mei 2005

Andries Bezuidenhout – Bleek Berus (album)

Bleek Berus is Andries Bezuidenhout se tweede solo album, wat in 2009 by One-F Music verskyn het. In 2024 is ‘n “remix” van die album vrygestel.

Luister op Apple Music, Spotify, YouTube, ens.

“Bleek Berus” is tussen 2007 en 2009 in Johannesburg deur Drikus Barnard opgeneem en gemeng, behalwe “Die laaste brandwag”, wat in 2004 deur Paul Riekert opgeneem en gemeng is.
Woorde en musiek deur Andries Bezuidenhout, behalwe “Die laaste brandwag” deur Andries Bezuidenhout/tradisioneel. “Mombak se sin” verwys na die “Pikaninie-wiegelied” deur Walter Spiethoff.
Verwerkings deur Drikus Barnard en Andries Bezuidenhout, behalwe “Die laaste brandwag” deur Andries Bezuidenhout en Paul Riekert.
Meester deur Paul Riekert.

Musikante: Drikus Barnard, Andries Bezuidenhout, Karla du Plessis, Andrew Evans, Joanne Jaques, Pat Plank, Paul Riekert, Jan Swart, Marissa West.

Opgedra aan medelede van die voormalige Brixton Moord & Roof Orkes: Ockert Greeff, Steve Savage, Drikus Barnard, Pat Plank en Andrew Evans. En natuurlik Esmé Evakwaad. Dankie aan KykNet vir finansiële ondersteuning vir die opname van “Die laaste brandwag” vir die reeks “Die liedjies wat ons ken” (2004). Spesiale dank aan Fanie Grové vir finansiële en familiale ondersteuning.

Uittreksels uit resensies van “Bleek Berus”:

“ ‘Modest’ is the best word to describe Andries Bezuidenhout. Throughout our two-hour interview he constantly tries to downplay the importance of his work as a singer/songwriter, as someone who carried the Voëlvry spirit into the 21st century. But for me Andries is one of the most exciting and versatile characters in the alternative Afrikaans scene. Many will know him as the singer of the now defunct Brixton Moord en Roof Orkes. But he’s also a sociologist at Wits University and a columnist for Rapport, while last year he published his first volume of poetry, Retoer. It took him five years to come with a follow-up to his first solo album, Insomniak se Droomalmanak. But the recently launched Bleek Berus was well worth the wait. Largely produced by Andries’s ex-band mate Drikus Barnard it has a bleak, almost tinny sound and songs that tell tales of leaving, murder and ecological disaster. Discomforting tunes for an uncertain age, but always with a touch of humour.”
– Fred de Vries, LitNet

“Oukei, hier hoor ek nou ’n liedjie wat vir klassieke status bestem is, is ’n gewaarwording wat jy bitter selde kry. Dis dan wanneer jou bloed ’n snaar word, soos David Kramer sê, en jy vergeet van alles anders in en om jou. Ek het daardie spesiale transendentale hoendervleis ervaar toe ek as omgekrapte 17-jarige in 1988 vir Johannes Kerkorrel en die Gereformeerde Blues Band in die ou Grand Central in Kerkstraat gaan kyk het en deur Hillbrow oorweldig is. En byna 20 jaar later by Oppikoppi 2007 word ek deur dieselfde gevoel herbesoek toe Andries Bezuidenhout sy ‘Dis net werk toe wat ek nog deur Hillbrow ry’ begin speel. ‘Certain songs they get so scratched into our souls’ sing The Hold Steady, en Bezuidenhout se Hillbrow, wat direk na Kerkorrel se liedjie en ook Donker donker land verwys, is een van daai – die soort ballade waarop Leonard Cohen trots sou wees… En hierdie is nie die enigste juweel op Bleek berus nie. Bezuidenhout… se tweede album bevat tien ambisieuse snitte wat veral die woord, die werklikheid en die emosie van woestyn verken in duister lirieke, mineurtone en afsydige melodieë vol skaduwees… Bezuidenhout het reeds met sy solo-debuut, Insomniak se droomalmanak (2003), bewys dat hy ’n hoogs begaafde liriekskrywer is, maar sy tweede is musikaal interessanter, veral vanweë Drikus Barnard se musiekregie wat intieme akoestiese kitaarspel treffend met elektroniese klanke en slagwerk inkleur en vervreem. Dis ’n merkwaardige album wat verbete probeer sin maak van ’n ongenaakbare wêreld, en in die proses Bleek berus vind in die treurige skoonheid van woord en klank.”
– Danie Marais, Beeld

“He may describe himself as a mere ‘blip’ on the Afrikaans cultural scene but Andries Bezuidenhout’s new album Bleek Berus (One F Music) positions him as one of the country’s most significant songwriters. This is evident on the poignant Dis Net Werk Toe Wat Ek Nog Deur Hillbrow Ry, a nostalgic lament, which poses the question: What happened to the Voëlvry generation? Johannes Kerkorrel’s Hillbrow was an anthem for the youth that rallied around the Voëlvry movement, so Bezuidenhout’s confession that the only time he thinks about the run-down suburb is when he drives through it on the way to work is a severe indictment of how times have changed between 1989 and 2010. Bezuidenhout acknowledges this in the liner notes when he describes the song as being about the Voëlvry generation who now drive BMWs and are too afraid to pick up hitchhikers. In 1989 Kerkorrel was singing ‘gee you hart vir Hillbrow’ and taking the piss out of racist South Africans behind the wheels of their BMWs voting for the National Party. Bezuidenhout in 2010 is asking the questions: What has become of that punk spirit that fuelled Voëlvry? … As the title suggests, the album is fascinated with the idea of white people finding peace in the new South Africa, reconciling their troubled history and positioning themselves within the social fabric of South Africa — and the bleak dry landscape is the perfect metaphor for that history. While friends emigrate and others live in fear, Bezuidenhout is looking forward — too much a part of this country to quit, but also disenchanted with the way most white people live their lives in the new democratic South Africa. Is the Voëlvry message still relevant to white South Africans in 2010? Bezuidenhout doesn’t have the answers, but he is asking the questions.”
– Lloyd Gedye, Mail & Guardian

“Tematies sny die meeste liedjies aan droë plekke. Soms het dit direk met waterlose landskappe te doen, andersins met plekke waarheen uitgewyk is en daar dan na die waterryke van die bekende gesmag word. Moet egter nie stofgetrapte gedagtes of ’n sentimentele geweeklaag verwag nie. Daar is humor en lewenswaarhede wat werklik vermaak en met jou praat. Bezuidenhout het saamgespan met Drikus Barnard (Brixton van die voormalige Brixton Moord en Roof-orkes). Hulle het sowat twee jaar lank aan die album gewerk. Sy vorige solo-album, Insomniak se Droomalmanak (2003), het destyds al die hoop laat opvlam dat dit opgevolg sou word. Hoewel hy hom meer onlangs met die digkuns besig gehou het (en dit wys in die album), is die nuwe album meer as welkom. In ’n persverklaring word dit ‘hedendaagse Americana en alt-country’ genoem, maar hierdie album is uit Afrika. Waar anders kan die ‘Pikaninie-wiegelied’ só klink? Die elektroniese inkleding is oorspronklik en luister gerus na die onverbeterlike stemkombinasie van Bezuidenhout en Marissa West op die snit ‘Droogte’.”
– Marian Malan, Die Burger

LIRIEK EN MUSIEKVIDEO’S

[1] SANDMYN

Tyd is wind en water
en drome splinters en skerwe
– Jeanne Goosen

Sit jou hoed op, bring jou graaf
As jy die moed het om dit hier te waag
Dis ŉ stortvloed van woorde wat ons nou moet sif
Sommige vertroos maar die meeste vergif
Steek die oor soos ŉ angel, die brein soos ŉ pen
Maar enkele klanke verlig die klem
Van die wurg wat ons vashou, die spoke wat ons jaag
Maar eers moet ons dit die woestyn in waag

Duine skuif oor die rivierbed se gruis
Om die ligging van edelstene uit te wys
Nou moet ons sif, sorteer, distilleer
Want woestynroos, kristal, selfs diamant verweer
So slaan in jou penne, verdedig jou kleim
Sif die sinne sorgvuldig voor begrip verdwyn
Hier myn ons vir klank, vir woord en taal
Want uiteindelik kom die duine om dit terug te haal

Drikus Barnard: Baskitaar, klawers, klankeffekte
Andries Bezuidenhout: Stem, staalsnaarkitaar
Andrew Evans: Tromme

[2] DIE LAASTE BRANDWAG

Hierdie is ŉ ander perspektief op diere wat deur mense as onnosel beskou word. Wie is ons nou om te praat? Dis geskryf as opdrag vir kyknet se program “Die liedjies wat ons ken”. Die lyn oor die gif in die grond het ek waarskynlik by Drikus gesteel.

Ek’s die laaste brandwag, die laaste bobbejaan
Hierdie krans is nou my fort, ek kan nêrens anders gaan
Te laat het ek geroep toe ek die vyand gewaar
Nou’s daar niemand om te waarsku teen die sluipende gevaar
Vir leeus en luiperds was ons altyd maar bang
Vir ŉ uil of ŉ arend wat ons kleintjies vang
Maar die slimste vyand lê lepel met ons gene
Die wreedste roofdier loop op net twee bene

Bobbejaan klim die berg, so haastig, so lastig
Bobbejaan klim die berg, so haastig en so lastig
Bobbejaan klim die berg om die boere te vererg
Hoera! Vir die jollie bobbejaan

Sy oogtande is klein, maar sy masjiene byt
Hy verspied eers versigtig, maar vinnig is jy spyt
Want sy putte en pompe versamel soos luise
Suig die laaste druppel water uit die aarde se sluise
Daar was stamvrug, mispel en wildevy
Nou’s daar doringdraad om boorde wat staan in ŉ ry
En riviere loop in pype diep onder die grond
En ŉ tonnel het die berg in sy skouer verwond

Bobbejaan klim die berg, so haastig, so lastig
Bobbejaan klim die berg, so haastig en so lastig
Bobbejaan klim die berg om die boere te vererg
Hoera! Vir die jollie bobbejaan

Wat gaan jy doen as die laaste boom knak
As jou longe na ŉ laaste happie suurstof snak
As geen dier se karkas oor is om jou tande in te slaan
Na wie sal jy dan met jou leë pens gaan?
As die gif in die grond selfs jou voetsole brand
As jy driftig op soek is na ŉ nuwe land
Sal jou roep, soos myne, weerklink teen die krans
Sal jy die sterre smeek vir net een laaste kans?

Spot maar, lag maar, wat sal jy nou verstaan?
Jy dink mos jy’s besig met jou vooruitgang
As jy lank terug jou hande op die aarde wou hou
Maar nou’s dit te laat, wat help dit nou
Om te waarsku teen vuurmaak en klippe slyp
Teen arrogansie as jou hande na die hemel gryp
Ek’s die laaste brandwag, die laaste bobbejaan
Dis vir eeue reeds wat jy my roepkreet verontagsaam

Bobbejaan klim die berg, so haastig, so lastig
Bobbejaan klim die berg, so haastig en so lastig
Bobbejaan klim die berg om die boere te vererg
Hoera! Vir die jollie bobbejaan

O moenie huil nie, o moenie treur nie
Die Stellenbosse boys kom weer

Andries Bezuidenhout: Stem, staalsnaarkitaar
Karla du Plessis: Stem
Joanne Jaques: Stem
Pat Plank: Elektriese kitaar
Paul Riekert: Baskitaar, perkussie

[3] MOMBAK SE SIN

Oor ŉ man wie se seun tydens ŉ rooftog doodgeskiet is. Met wie praat hy as hy daar by die kombuistafel sit? Hierdie lied praat met Moord Greeff se liriek “Dronk op jou eie” op die Brixton Moord & Roof Orkes se album “Spergebied”, asook die “Pikaninie-wiegelied” deur Walter Spiethoff.

Welkom by die venster van my kombuis
Die drama wat hier afspeel sal ek jou wys
Een tafel, een stoel en een akteur
Kom wag maar vir Godot by die agterdeur

Die buislig neurie my dronkmanslied
Die yskas sidder om my te ontbied
Kom haal ŉ blokkie koue vir die klingel in jou glas
Kom kry daardie rillings wat jou gorrel was

As jy soms wonder met wie ek praat
As ek mompel by die tafel in die aande laat
As ek nie drink kry ou Mombak sy sin
Byt hy my neus af en ore

Jy dink jy’s onsigbaar maar ek voel jou oë
Jou neus teen die venster, jou onvermoë
Om jou staar te verdoesel verklap jou alweer
Dis Mombak wat waarsku teen jou die voyeur

Verlies is vir mense met iets te verloor
Smart is vir vrate in die middernagkoor
Ek kla nie, ek huil nie, ek vra nie applous nie
Niemand hier is lus om vir iemand te flous nie

As jy soms wonder met wie ek praat
As ek mompel by die tafel in die aande laat
As ek nie sluk kry ou Mombak sy sin
Byt hy my neus af en ore

My pad is reguit, maar ek’s lankal verlore
Ek volg maar gedwee in genetiese spore
Dis ek, manalleen, met ŉ donkermaan
Dis ek en Mombak, net ons twee saam

As jy soms wonder met wie ek praat
As ek mompel by die tafel in die aande laat
As ek nie suip kry ou Mombak sy sin
Byt hy my neus af en ore

Drikus Barnard: Baskitaar, orrel, klankeffekte
Andries Bezuidenhout: Stem, staalsnaarkitaar
Andrew Evans: Tromme
Jan Swart: Elektriese kitaar

[4] KLIPHART

Lüderitz kry fossielwater diep uit die aarde. Wilma Stockenström het ŉ siniese gedig hieroor geskryf, maar hierdie is ŉ liefdeslied met ŉ ompad.

So jy sê my hart is ŉ woestyn
Waarin jou woorde en drome soos water verdwyn
Jy sê my grond is te droog vir plante om te groei
Dat die son dit wat lewe ongenaakbaar skroei

So bring die buie, bring die reën
Laat die wolke hulle trane oor droë grond ween

Maar jy sien hier is stilte wat geen mens kan beskryf nie
Waar masjiene se geraas nie jou vrede verdryf nie
Waar die hemel ongehinderd oor die aardkors skuif
En die horison se arms om die einders buig

Bring die buie, bring die reën
Laat die wolke hulle trane oor droë grond ween

Hier is magma wat deur gleuwe in die aardkors beur
Om die gang van die wind se verweer te steur
Met bonkige rotse gerangskik as rif
Wat oor die landskap lê soos ŉ draak se rug

Bring die buie, bring die reën
Laat die wolke hulle trane oor droë grond ween

En kyk hier is kranse wat skuiling bied
As die wind die sand deur die lug laat klief
Volg net die kontoere, die kleure, die teksture
Die spore lei jou dalk na verborge riviere

So bring die buie, bring die reën
Laat die wolke hulle trane oor droë grond ween
In antieke grotte wag die suiwerste water
Saam met my drome word dit diep in klip bewaar

Drikus Barnard: Baskitaar, perkussie, geprogrammeerde strings, fluite en klankeffekte
Andries Bezuidenhout: Stem, staalsnaarkitaar

[5] HOËVELD-UTOPIAS

Die Hoëveld as woestyn en oor die estetika van lelik. Die titel het ek met toestemming by die sosioloog en historikus Jon Hyslop gesteel.

Die son se gesig word weer bleek belig
Deur die koue filters van die Hoëveldlug
Die sfeer word omvou deur ŉ kras, kil blou
Met vliese van kristal wat aan die koepel klou

Die winter penetreer steen en sement
Gee aan elke huis hier ŉ koue fondament
Karavaan bly staan op baksteen en wiel
Onder die kaal, kaal stokke van ŉ druiweprieel

Hoe lank duur die winter, sê vir my
Of dink jy die seisoen het gekom om te bly?

Dis snerpend teen skemer, nypend in die nag
As Nigel en Balfour op die oggend wag
Vir murg en ryp en pyp te ontdooi
Om die rillings tydelik uit lywe te looi

Die riwwe hier onder is vir hitte verpand
Maar daardie vuur het lankal uitgebrand
Skagte val toe, torings trek skeef
Onder Main Reef Road lê die tonnels nou leeg.

Daar’s dalk klaarheid in kras, ook ŉ wil in kil
Dan word brandende vrae uiteindelik stil
Bring die winter se lug ŉ bleek berus
Wat soos die wind en die mis
Oor jou skouers kom rus

Hoe lank duur die winter, sê vir my
Of dink jy die seisoen het gekom om te bly?

Drikus Barnard: Baskitaar, perkussie, orrels, geprogrammeerde strings
Andries Bezuidenhout: Stem, staalsnaarkitaar
Jan Swart: Elektriese kitaar

[6] DIS NET WERK TOE WAT EK NOG DEUR HILLBROW RY

Een oor die voëlvry-generasie wat nou self in BMW’s ry en te bang is om rylopers op te laai.

Liewe Laetitia, ek het lanklaas geskryf
Jy weet, dinge gaan maar rof in hierdie bedryf
Geen tyd meer vir vriende, of tyd om te onthou
ŉ vinnige e-mail om kontak te hou

My kitaar is vol stof waar dit staan in die hoek
Na die trek van die Kaap af is al my LP’s nou soek
Daar was bokse vol foto’s, leggers vol briewe
Die uitsorteer laat ek nou maar oor aan die diewe

En ek weet nie meer vir wie om my hart te gee nie
En tog het ek nooit daai ou songs verleer nie
Dis net werk toe wat ek nog deur Hillbrow ry

Jy weet, ek ry nou die dag verby die Chelsea Hotel
Vensters toegespyker, haar dae is getel
Geen Mini-Cult Cinema, geen Estoril Books
Hoe gaan dit in Londen, het jy gevind wat jy soek?

En ek weet nie meer vir wie om my hart te gee nie
En tog het ek nooit daai ou songs verleer nie
Dis net werk toe wat ek nog deur Hillbrow ry

Bernoldus en Kerkorrel is albei dood
En Kombuis se kinders is al amper groot
Laetitia, ek weet ek moet jou keuse respekteer
Maar tog moet ek sê ek het iets geleer

Al weet ek nie vir wie om my hart te gee nie
En al weet ek nie hoe het ek liefhê verleer nie
Dis net huis toe wat ek nog deur Hillbrow ry
Tog is ek vasgeanker, moet ek hier bly
Is ek deel van hierdie land met liefde en haat
Het ek te veel gegee en te veel gevat
Om die donker land nou te verlaat
Om die donker, donker land nou te verlaat

So nag, liewe Laetitia, jy moet lekker slaap
Ek druk alweer delete, laat ons dit hierby laat
Droom sagte drome in die noordelike nag
In die suide van Afrika sal ek vir jou wag

Drikus Barnard: Baskitaar, perkussie, elektroniese klavier, elektriese kitaar
Andries Bezuidenhout: Stem, nylon- en staalsnaarkitaar

[7] DIE RITME VAN CHAOS

Een oor wit vrees en ŉ onvermoë om vrede te maak met die kontinent waar ons boer.

Voor my is ŉ teerpad, onder my voete gly
Die wit strepe stadig verby
Ek balanseer my op die middel van my weg
ŉ Padbordjie sê daar’s ŉ afdraai voor
Die afdraaipad na Afrika
Maar dis ŉ stofpad, ŉ grondpad, ‘n
Pad met baie klippe, ‘n
Kronkelpad, ŉ hardepad, ‘n
Pad met baie stampe
En die tromme hou die ritme van chaos

En die vroue vra
Is Afrika se nagte dan soveel donkerder
As dié van ander kontinente?
Skyn Afrika se son dan soveel skerper
As dié van ander kontinente?

Alpha en Beta Centauri, vlammende inferno’s
En die Suidekruis gekruisig in die naglug
Ek balanseer my op die middel van my weg
Die padbordjie sê die afdraai is naby
Die afdraaipad na Afrika
Maar dis ŉ stofpad, ŉ grondpad, ‘n
Pad met baie klippe, ‘n
Kronkelpad, ŉ hardepad, ‘n
Pad met baie stampe
En die tromme hou die ritme van chaos

En die vroue vra
Is Afrika se nagte dan soveel donkerder
As dié van ander kontinente?
Skyn Afrika se son dan soveel skerper
As dié van ander kontinente?

En die afdraai is ŉ hartklop
Maar die ritme laat my vrees
Die afdraai is ŉ wete
Iets onstuimig in my gees
En my hartklop hou die ritme van chaos
My hartklop probeer maar om die ritme te hou
Van chaos

Drikus Barnard: Baskitaar, perkussie, orrel, klankeffekte
Andries Bezuidenhout: Stem, staalsnaarkitaar
Marissa West: Stem
Mariska Ison: “Wanneer moet ek sê ‘En die vroue vra’?”

[8] DROOGTE

As jy sukkel om jou woorde of ŉ wysie te vind en terugval op dit wat bekend is.

As jou vingers soekend oor die klawers voel
Die melodie is afsydig, die note koel
En die woorde draai hul rug keer op keer
En weier om die rym en ritme te leer

Maar as ŉ koue nag jou lippe kom soen
Die woestyn die duine deur jou are spoel
Weet jy sand kan ook in riviere vloei
En die maan se weerkaatsing op droë grond bloei

So kyk deur die ruit na die mis, die nag
Na die wolke wat wasig om ŉ volmaan wag
Om deur wind en verbeelding gestaltes te maak
Wat die oog kan betower, die hart kan raak

Maar as ŉ koue nag jou lippe kom soen
Die woestyn die duine deur jou are spoel
Weet jy sand kan ook in riviere vloei
En die maan se weerkaatsing op droë grond bloei

Maar die klawers word gevang deur ŉ meester se sug
Soos die vingers geleer het deur vers en brug
Word bekende geyk, wysheid ŉ leuen
Word elke deuntjie in tyd versteen

Maar as ŉ koue nag jou lippe kom soen
Die woestyn die duine deur jou are spoel
Weet jy sand kan ook in riviere vloei
En die maan se weerkaatsing op droë grond bloei

So hang hierdie lied aan ŉ notebalk
Sodat dit droog kan word en eendag dalk
Vind iemand se vingers die dans oor ivoor
Kan iemand dalk sy pad in melodie verloor

Drikus Barnard: Baskitaar, perkussie, klankeffekte
Andries Bezuidenhout: Stem, nylonsnaarkitaar
Marissa West: Stem

[9] DIE SPRINKANE SE BEGRAFNIS

Oor hulle wat die kontinent verlaat en ons wat agterbly.

Die donker roep my nader links van die middellyn
Katoë volg my roete wat in die nag verdwyn

En jy is nie hier nie, net Afrika se nag
Jy is nie meer hier nie, net Afrika wat wag

Ek kyk maar deur die lense van my Costello-bril
Knip my oë nou aanhoudend om die slaap se sus te stil

En jy is nie hier nie, net Afrika se nag
Jy is nie meer hier nie, net Afrika wat wag

So jy klim toe op ŉ vliegtuig na ŉ ander firmament
Skud die stof van jou voete van hierdie kontinent

En jy is nie hier nie, net Afrika se nag
Jy is nie meer hier nie, net Afrika wat wag

En die sprinkane hou begrafnis op my kar se voorste ruit
Muggies as confetti vir die dood se bruid

En jy is nie hier nie, net Afrika se nag
Jy is nie meer hier nie, net Afrika wat wag
Dis ek wat nou hier agterbly in Afrika vannag

Drikus Barnard: Klawers, klankeffekte
Andries Bezuidenhout: Stem, nylon- en staalsnaarkitaar

[10] VERNICHTUNGSBEFEHL

ŉ Ander weergawe van hierdie een is beskikbaar in die digbundel “Retoer”. Oor die skuld van onskuld. In 1904 het die Duitse koloniale regering tweederdes van die Herero’s uitgewis. Hul drinkwater is byvoorbeeld by Omaheke vergiftig.

“Innerhalb der deutschen Grenzen wird jeder Herero, mit oder ohne Gewehr, mit oder ohne Vieh erschossen…”
– Generaal Lothar von Trotha, 1904

Ferdinand, hierdie land laat net besoekers toe
Hulle laat soms koeëls en bottelskerwe agter
Wat heel toevallig onder duine bewaar word
En ná ŉ eeu dalk vir ŉ oomblik
Onverwags in die son kan blink
Om miskien opgetel te word, deur vingers bevoel
In ŉ handpalm gerol, geweeg, gewoel
Die wind hou reëlmatig aan met vee
Die duine skuifel ritmies oor die aarde hul treë
Oor spore van Schutztruppe se stewels
Deur modder, perdepote, ŉ slee se sleep
Wat verstar het, soos die blou oë, blonde hare
Wat onskuldig oor die visier gestaar het
En getrou, miskien selfs gedwee
Die Vernichtungsbefehl aanvaar het