Strate sonder bome [translated from Afrikaans: Streets without trees] is the Afrikaans-language rock band Brixton Moord & Roof Orkes’ [Tr: Brixton Murder and Robbery Band’s] fifth album. It will be released on 16 December 2023 on all the major streaming platforms (Spotify, Apple Music, Deezer, YouTube, Tidal, etc.) and can be downloaded at Amazon. The band describes it as an album that moves forward by looking back. As they sing on the album’s last track:
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
[Alice or Asphodel, Pringle Bay or Montreal
What decides if you fly or fall
Or from which side of Brixton’s ridge
You observe how the fires burn]
The eleven new tracks – nearly an hour’s music – were penned and composed by Kapelaan Pat Plank (also known as Gerhard Barnard), Moord Greeff (Ockert), and Roof Bezuidenhout (Andries). These three remaining members of the band once lived within two street blocks from each other in Brixton, the Johannesburg suburb. They met each other here, started performing as a band in the local bar, and their band room was located at Gerhard’s house on the corner of Ripley and Barnes Streets.
Currently all three of them live elsewhere. Andries lives in Alice in the Eastern Cape, Gerhard in Pringle Bay in the Western Cape, and Ockert in Montreal, Canada. Asphodel in the lyric quoted above refers to the afterlife in ancient Greek mythology, with reference to Brixton Barnard (Drikus, Gerhard’s younger brother), who died from brain cancer in 2015, and Louis Graham, the band’s drummer who died from Covid-19 in 2021.
The band’s reference to looking back is all about the past – about the olden days in Brixton, the days when people still drove up a mine dump to watch movies at the Top Star drive-in theatre, when you still paid R20 for a traffic fine on the South African edition of the Monopoly board game. Ockert’s lyric “Tape deck begrafnisbrief” [tr: Tape deck funeral homily) is inspired by a custom he observed during a visit to Nicaragua, where people play mixtapes at a high volume on old style boomboxes as part of a funeral procession. Ockert re-imagines this scene replicated on Brixton’s streets. The album’s opening track returns to Brixton in the 1990s and quotes from the band’s older lyrics from this time. The title track, “Strate sonder bome”, also written by Ockert, remembers Brixton as a place with naked pavements. Despite this, Ockert remembers Brixton as a spiritual home of sorts, both the somewhat dilapidated neighbourhood and the band itself. Ockert continues: “Although I was, back then – now almost two decades ago – completely unaware of the home offered by both the band and the neighbourhood, I realise now that it was most probably a unique, once-off space. It was a strange mix of outsiders, intellectuals, office workers and labourers, who all welcomed everything uncanny and different. In ‘Strate sonder bome’ a traveller arrives at a house like a stray dog. A female figure says: ‘Lets feed him’. For me this is the best possible conclusion to a journey.”
In terms of musical style, the band’s trio also revisit the past with boisterous moments of old school rock ‘n roll.
What then does the reference to moving ahead entail? Roof Explains: “In order to move on, I guess, you first have to arrive somewhere. In some way recoding this album has helped us to move on after losing Drikus and Louis. This is the band’s first album where Drikus doesn’t play a role as musician and songwriter. With our previous album, ‘Bazaar punk’, we worked with tracks that Drikus had left behind. We were able to hear his voice for a last time, but at the time we also thought of it as the band’s final album. However, those eight tracks spurred Gerhard, Ockert, and me to keep on communicating – mostly by e-mail from over great distances. The fact that we continued to exchange tracks after the release of ‘Bazaar punk’ surprised us, maybe even caught us off-guard. Maybe this is the reason why we are preoccupied with moving on. We refer to Brixton (the place) as our Ithaka – this island in ancient Greek mythology where the journey ends. When you arrive at Ithaka one day, very much like in Constantin Cavafy’s poem, the journey there made you look at the places you visited along the way with new eyes. This is why we constantly return to Brixton – even though we don’t know whether it is a final destination, or a half-way stop. I hope this makes sense.”
Gerhard adds: “I don’t doubt that Brixton is my Ithaka. When the songs on this album started to take shape I wondered whether we weren’t being overly nostalgic. However, for this first time I appreciated the extent to which the place and the music making that had come with it would have on my topsy-turvy road ahead. Even though Brixton is in the rear view mirror, for me it remains larger than life. It was a great pleasure to work on the album and I look back with appreciation, but also forward in anticipation.” To cite Edmund Keely’s English translation of Cavafy’s poem (here Ithaka can be replaced with with Brixton):
Ithaka gave you the marvelous journey.
Without her you wouldn’t have set out.
She has nothing left to give you now.
And if you find her poor, Ithaka won’t have fooled you.
Wise as you will have become, so full of experience,
you’ll have understood by then what these Ithakas mean.
The idea of moving on is also captured in “Fransman se jas” [tr: Frenchman’s coat], which is about a jail bird who is released from custody and who tries to escape his gang member past by driving away from it all at high speed. He knows this is futile, but for one night he races like a flying kite. Similarly, in the song “Vrou op die trein in die skildery” [tr: “Woman on the train in the painting”] a woman, who has just lived through a traumatic divorce, finds herself on a train – she feels lonely, but in some way also free. Very much like one could imagine the woman on the train in the American artist Edward Hopper’s painting “Compartment C, Car 293” (from 1938). “Ek ken jou tipe” [tr: “I know your type”] deals with the present and looks ahead, with social commentary on new pyres and inquisitions in a world where fact and fiction are entangled, and new scapegoats are fingered to stand in for a prevailing sense of insecurity.
Production
Gerhard, Ockert, and Andries started recoding the album in mid-2022. Each of them has a home sound studio, in part because of the Covid lockdown. Ockert has a studio in his home cellar, but also has access to a band rehearsal space that is set up to record a drumkit – in Canada he plays in a band called Deathdrive. Andries mixed the tracks, with the final mix done during a monthlong stay in Copenhagen in September 2023. Willem Möller mastered the album at Sharpe Street Studios in Glencairn, Cape Town, and made suggestions to improve the final mixes.
Apart from the absence of Brixton Barnard’s voice, the sound is reminiscent of previous Brixton Moord & Roof Orkes albus – an eclectic combination of musical styles. The listener will notice rock, folk, reggae, country, and kwêla. The predominant sound is a combination of rock and dark ballads, interspersed with ample humoristic moments. Vocals are by Andries and Gerhard, acoustic guitar and keyboards by Andries, electric and bass guitar by Gerhard, and drums and percussion by Ockert.
About the album’s production Andries says: “We tried to get an old school analogue sound, even though everything was recorded and mixed digitally. I used programmes that simulate classical analogue equalisers and compressors – Fairchild and Pultec. I hope folks who listen to the album notice the grit.” Ockert adds: “I’m really happy with the album’s sound. There is something familiar about the music, but at the same time it is challenging. If you’re tired of the middle of the road popular music dished up everywhere and you appreciate musicians who are willing to take risks, this is the album for you.”
Strate sonder bome is die Brixton Moord & Roof Orkes se vyfde album. Dit is in Desember 2023 op al die streaming platforms vrygestel (Spotify, Apple Music, Deezer, YouTube, Tidal, ens.) en kan by Amazon afgelaai word. Die band beskryf dit as ‘n album wat vorentoe beweeg deur terug te kyk. Soos hulle in die laaste track op die album sing:
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Die elf nuwe tracks – amper ‘n uur se musiek – is deur Kapelaan Pat Plank (ook bekend as Gerhard Barnard), Moord Greeff (Ockert) en Roof Bezuidenhout (Andries) geskryf. Hierdie drie oorblywende lede van die band het eens binne ‘n omtrek van twee blokke van mekaar af in Brixton, die voorstad van Johannesburg, gewoon. Hulle het mekaar daar ontmoet, as band in die plaaslike kroeg begin optree, en hul band room was in Gerhard se huis op die hoek van Ripley- en Barnesstraat.
Al drie van hulle woon egter nou elders. Andries woon in Alice in die Oos-Kaap, Gerhard in Pringlebaai in die Wes-Kaap, en Ockert in Montreal in Kanada. “Asfodel” in die liriek verwys na die doderyk in die antieke Griekse mitologie, met verwysing na Brixton Barnard (Drikus, Gerhard se jonger broer), wat in 2015 aan breinkanker dood is, en Louis Graham (die band se drummer), wat in 2021 aan Covid-19 dood is.
So die terugkyk handel oor die verlede – oor die outyd in Brixton, oor die dae toe mense nog op Top Star se mynhoop na die inryteater toe gegaan het, toe ‘n mens nog ‘n verkeersboete van R20 betaal het in ‘n Monopoly-bordspel. Ockert se liriek “Tape deck begrafnisbrief” is geïnspireer deur ‘n begrafnisgebruik wat hy tydens ‘n besoek aan Nicaragua waargeneem het – mense wat mixtapes maak en dit kliphard op outydse boombokse in ‘n begrafnisstoet speel. Ockert verbeel hom hoe hierdie toneel in Brixton se strate sou afspeel. Die album se opening track keer na Brixton in die 1990s terug en haal uit ou Brixton Moord & Roof Orkes lirieke aan. Die title track “Strate sonder bome”, ook deur Ockert geskryf, onthou Brixton ook as die plek met kaal sypaadjies. Hieroor sê Ockert dat Brixton ‘n spirituele tuiste vir hom was. Beide die ietwat gehawende woonbuurt, en Brixton die band. “Alhoewel ek destyds – dis nou amper twee dekades gelede – totaal onbewus was van die tuiste wat die band en die woonbuurt gebied het, besef ek nou dat dit waarskynlik vir my ‘n enigmalige ruimte was. Dit was ‘n vreemde mengsel van buitestaanders, intellektuele, kantoorwerkers en arbeiders, wat die ongewone en die anderse verwelkom het. In ‘Strate sonder bome’ kom ‘n reisiger by ‘n huis aan soos ‘n rondloperhond. Daar is ‘n vrouefiguur wat sê: ‘Kom ons gee hom kos.’ Vir my is dit die allerbeste manier waarop ‘n reis kan eindig.”
Wat die album se musikale styl betref, kyk die drieluik van die band ook terug – daar’s lekker oomblikke van old school rock ‘n roll.
Waaroor gaan die vorentoe beweeg dan? Roof verduidelik: “Om aan te beweeg, moet ‘n mens seker iewers aankom. Op ‘n manier het die opneem van die album ons gehelp om aan te beweeg na die verlies van Drikus en Louis. Hierdie is die band se eerste album waarin Drikus nie ‘n rol as musikant of songwriter speel nie. Met ons vorige album ‘Bazaar punk’ het ons gewerk met tracks wat Drikus vir ons nagelaat het. Dit het sy stem vir ‘n laaste keer helder laat opklink, maar ons het gedink dis ook die band se laaste album. Daai agt tracks het egter gemaak dat ek en Gerhard en Ockert met mekaar aanhou kommunikeer het – meestal per e-pos, oor ver afstande heen. Ons was al drie op ‘n manier verras, miskien selfs onkant betrap, toe ons aangehou het om tracks heen en weer te stuur nadat ‘Bazaar punk’ reeds vrygestel is. Dis dalk dié dat ons so dink aan aanbeweeg. Ons verwys na Brixton (die plek) as ons Ithaka – die eiland in die antieke Griekse mitologie waar die reis eindig. As ‘n mens eendag by Ithaka aankom, soos in Konstantin Kavafi (Cavafy in Engels) se gedig Ithaka, het die reis daarheen gemaak dat jy met nuwe oë kyk na die plekke wat jou padlangs gevorm het. Dis dié dat ons so na Brixton toe terugkeer – al weet ons nie of dit ‘n eindbestemming of ‘n halfwegstasie is nie. Ek hoop dit maak sin.”
Gerhard voeg by: “Brixton is sonder twyfel my Ithaka. Toe die songs op hierdie plaat begin vorm aanneem het ek gewonder of ons nie dalk bietjie oor-nostalgies is nie. Ek het egter vir die eerste maal rêrig besef hoe groot impak die plek, en die musiekmaak wat saam met dit gekom het sou hê op my holderstebolder lewenspad vorentoe. Brixton lê in die tru-spieël maar bly lewensgroot vir my. Die album was uiters lekker om aan te werk en ek kyk met groot waardering terug na die begin en met opwagting vorentoe.” Om Kavafi verkeerd aan te haal en te vertaal:
Aan jou het Brixton dié wonderlike reis gegee.
Sonder haar sou jy nooit vertrek het nie.
Nou het sy niks meer oor om aan jou te gee nie.
En as jy haar in armoede aantref, sou Brixton jou nie bedrieg het nie.
Jy sal dan vol wysheid wees, met soveel ondervinding,
dan sal jy verstaan wat hierdie Brixtons beteken.
Die aanbeweeg word ook vasgevat deur “Fransman se jas”, wat handel oor ‘n tronkvoël wat vrygelaat word en probeer om sy verlede in die bende af te skud deur baie vinnig van als af weg te ry. Hy weet dis futiel, maar vir een aand kan hy jaag soos ‘n valk wat vlieg. Eweneens handel “Vrou op die trein in die skildery” oor ‘n vrou wat op ‘n trein sit ná ‘n traumatiese egskeiding – sy voel eensaam, maar op ‘n manier voel sy ook vry. Baie soos die vrou op die trein in “Compartment C, Car 293” wat in 1938 deur die Amerikaanse kunstenaar Edward Hopper geskilder is. “Ek ken jou tipe” praat weer oor die hede en kyk vorentoe, met sosiale kommentaar op nuwe brandstapels en inkwisisies in ‘n wêreld waar feit en fiksie vervleg word en nuwe sondebokke gevind word om vir mense se gevoel van onsekerheid te blameer.
Produksie
Gerhard, Ockert en Andries het die album in die middel van 2022 begin opneem. Al drie het klank-ateljees by hul huise, deels as gevolg van Covid. Ockert het ‘n studio in die kelder by sy huis, maar ook ‘n band rehearsal ruimte waar hy ingerig is om ‘n tromstel op te neem – in Kanada is hy lid van die band Deathdrive. Andries het als gemeng, die finale meng tydens ‘n maandlange verblyf in Kopenhagen in September 2023. Willem Möller het weer die album by Sharpe Street Studios in Glencairn gemaster en voorstelle gemaak met die finale klankmengproses.
Behalwe vir die afwesigheid van Brixton Barnard se stem, is die album se klank baie soos vorige Brixton Moord & Roof Orkes plate – ‘n eklektiese kombinasie van musikale style. Daar is rock, folk, reggae, country en kwêla. Die oorwegende klank is egter ‘n kombinasie van rock en donker ballades, darem ook met vele humoristiese oomblikke. Andries en Gerhard doen die vocals, Andries speel akoestiese kitaar en keyboards, Gerhard speel elektriese kitaar en baskitaar, en Ockert speel drums en ander perkussie.
Oor die maak van die album sê Andries: “Ons het ‘n old school analogue klank probeer kry, alhoewel als digitaal opgeneem en gemeng is. Maar die programmatuur wat ek gebruik het simuleer klassieke analoog kompressors en equalisers – Fairchild en Pultec. Ek hoop mense wat daarna luister kan daardie ‘grit’ hoor.” Ockert voeg by: “Ek is regtig gelukkig met hoe die album klink. Daar iets bekends omtrent die musiek, maar terselfdertyd ook uitdagend. As jy moeg is vir die middelmoot populêre musiek wat oral opgedis word, en jy hou van musikante wat soms bietjie kanse vat, dan is hierdie album vir jou.”
STRATE SONDER BOME – LIRIEKE
[1] BABELAAS IN BRIXTON
Die toring staan paraat, stuur seine wyd en ver
Maar die toring se seine maak die skuifhek deurmekaar
Die toring van Babel met elf nuwe tale
Babbel op die draadloos en TV 1, 2, 3
Laatnag ecstacy op e-tv
Skuins oor die pad roep Hawaiian kitaar
Na iewers daar ver of iemand wat swaar dra
Oorkant die pad langs die slumlord-king
Met sy pimped BMW en sy dobbelmasjien-scheme
Net nog ‘n Lagos scene
Groot hond aangestel om die tuinslang op te pas
En die jeans op die draad en ‘n Klipdrift t-shirt
Dubbels op my lawn, dubbels in my glas
Skokmasjien en ‘n blik vol traangas, staan vas
Die varsity se bloekoms is ons enigste view
Met ‘n ambient sound track se hadedaskreeu
Een nul trippel een helikopter doen ‘n fly-by
Op Ripley se hoek nog ‘n Vrydagaand drive-by
Aai, aai, aai
Babelaas in Brixton, gebreekte bottels in die straat
Spoke op my radio, bose geeste in my jaart
Nuwe tunes in die band room
En die bure raak kwaad ja die bure raak kwaad
Help! skree die bra, I’ve just been shot
But I think I’m o.k. cause it doesn’t hurt a lot
And it’s happened before so I’ll sit here for a while
And it’s clear to me now that someone hates my style
Pro’bly someone that I know who doesn’t really like my style
Babelaas in Brixton, gebreekte bottels in die straat
Spoke op my radio, bose geeste in my jaart
Nuwe tunes in die band room
En die bure raak kwaad ja die bure raak kwaad
Wit wolke en Dali se prent moer af
Maar ons sit tevrede in die Abelarde en wag
Vir die kaptein en ons swaai aan ons droom
En ons kyk ver en verby waar ander dalk skroom
Daar is dou op die ruit en die vlae hang traag suid
Sonder seremonie by die bar uitgesmyt
Met die swaai van jou heupe roep jy my terug
En help my oor die rivier se brug
Paraffienlamp brand in jou donker karavaan
Net sewe rand oor vir die res van die maand
Babelaas in Brixton, gebreekte bottels in die straat
Spoke op my radio, bose geeste in my jaart
Nuwe tunes in die band room
En die bure raak kwaad ja die bure raak kwaad
(Woorde en musiek: Gerhard Barnard)
[2] VROU OP DIE TREIN IN DIE SKILDERY
Haar hare is die kleur van vroegskemer oranje
Hoed uit die dertigs, swart rok en sjampanje
Rou sy of juig sy? Dalk ‘n bietjie van elk
Blaai deur ‘n tydskrif wat op haar skoot lê en verwelk
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Liefde word gewoonte en omgee word plig
Wat as keuse begin het word toe groef en wig
Tussen dit wat ons gedenk en dit wat ons nou krenk
Tussen troufoto-album en afskeepgeskenk
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Een, twee, drie, vier, snytjies van papier
Duisend snytjies deur die jare bring haar tot hier
Wie kry Agaat en wie kry Disgrace?
Boeke in bokse en kinders uit die huis
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
Eensaamheid en vryheid loop kruis en munt
Die Janus-gesig wat ons aan mekaar vasbind
Die loop-en-val, die haak-en-steek
Die wag-‘n-bietjie-bos se terughou of losbreek
En nou voel sy so eensaam, maar ook ‘n bietjie vry
Soos die vrou op die trein in die Ed Hopper skildery
(Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout)
[3] EK KEN JOU TIPE
Opgekerf deur Occam se mes
Om together te bly doen ek my bes
My voete loop na Yeoville, maar ek gaan Brixton toe
Paal onder water, feit soos ‘n dooie koei
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Hoe groter die twyfel, hoe luider die megafoon
Naelstring van begin tot waar ek nou woon
Strek oor kontinente tot op ‘n breekpunt
Pyl uit ‘n boog, my seile na die wind
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Regse brandstapels, linkse inkwisisie
Muilband op papier en op die televisie
Die waarheid opgestuur in ‘n lugballon
Feite toegespin in ‘n sykokon
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Egte onnoselheid, kunsmatige vernuf
Is jy ernstig of besig om te bluf
En is dit jou gesig op die screen
Jou mond wat die woorde maak, jou oë wat ek sien?
En al wat ek hoor:
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Angel in ‘n byekorf, heuning om die mond
Sianied se kekkellag, speeksel in die grond
Myne in die see, myne op die maan
Skokgolwe en bore soek olie en uraan
En al wat ek hoor:
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
Ek ken nie vir jou nie, maar ek ken jou tipe
(Woorde: Andries Bezuidenhout, musiek: Gerhard Barnard, Andries Bezuidenhout)
[4] TAPE DECK BEGRAFNISBRIEF
Hierdie is ‘n begrafnisbrief per tape deck
Opgeneem op daai ou double decker deck
Daai boom box wat so ‘n bietjie trek
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Daai boom box het stof opgegaar in die garage
Maar dis nou weer baas
Nou weer aan die gang met nuwe double A’s
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Laat ons daai ou Capri V6 vat
Daar gat ons, af met die pad
Wag tot ons Fulham slat
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Draai oop daai ruit
Hang by die venster uit
Daai boombox skree luid:
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
Die man is dood, die man is dood
Die man is weg, die man is weg
(Woorde: Ockert Greeff, musiek: Gerhard Barnard)
[5] FRANSMAN SE JAS
Hy was uitgeput van rus en rondsit
Soms iemand met lem of vuis op sy plek sit
Vir oulaas hoor hy die sleutel knars
As die staalhek oopswaai en die daglig oopbars
Koplighoofdig, halsoorkoplig
Môre moet nog aanbreek, maar vanaand kan hy net ry
Van weg waar hy vandaan kom en waar hy moet gaan bly
Vanaand vlieg hy by als soos ‘n valk verby
Hy was vasgeveter en ingegespe
Boei en belt en koppiespeld
Hare na agter, maar sy rugstring op knip
Buitelig blits, vlieswolke wit
As erewag lag windpomp en telefoonpaal
Stom monumente van hout en staal
Hou maar jou frons, hou maar jou smile
Vanaand sal hy self die rigting bepaal
Koplighoofdig, halsoorkoplig
Môre moet nog aanbreek, maar vanaand kan hy net ry
Van weg waar hy vandaan kom en waar hy moet gaan bly
Vanaand vlieg hy by als soos ‘n valk verby
Met ‘n skeerlem die nommer van sy arm afgeskil
Met ‘n Fransman se jas, sy bloed nou stil
In nêrens se rigting in die pad geval
Oor sy skouer gegluur vir ingeval
Koplighoofdig, halsoorkoplig
Môre moet nog aanbreek, maar vanaand kan hy net ry
Van weg waar hy vandaan kom en waar hy moet gaan bly
Vanaand vlieg hy by als soos ‘n valk verby
(Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout)
[6] MENSE SOOS ONS
In Jargonelles na Gert Vlok Nel gaan luister
Drikus speel bass terwyl Gert iets fluister
Van treine daar ver en those in peril at sea
En oor die pad van hier af suid en die woord rivier
Die Hoëveld was eens ‘n antieke meer
Nou vloei fonteine net in name deur skagte wat verweer
Ry oos met Caroline of wes met Collins
Twee eenrigtingstrate vir mense soos ons
Vir mense soos ons, vir mense soos ons
Vir mense soos ons wat nêrens heen gaan nie
Die Abelarde Sanction is net op die hoek
Van Fulham en Ripley as jy dit soek
Damn the Icebergs vanaand se vermaak
Soos ons stadig op quarts Black Label dronk raak
Sê “aah” vir nog ‘n slukkie sê die tandartsstoel
En agter in die bar speel Mark Bennett steeds pool
Ry oos met Caroline of wes met Collins
Twee eenrigtingstrate vir mense soos ons
Vir mense soos ons, vir mense soos ons
Vir mense soos ons wat nêrens heen gaan nie
In Breeze Block is DJ Charles Leonard op die tafels
Dis op vodka en lyne wat ons vanaand uitrafel
Ons met ons plankvloere en plafonne van staal
Die goud lankal op, die sypaadjies kaal
Maar daar’s musiek in die lug en ‘n naald op viniel
Dis ons wat steeds dans tussen bou en verniel
Ry oos met Caroline of wes met Collins
Twee eenrigtingstrate vir mense soos ons
Vir mense soos ons, vir mense soos ons
Vir mense soos ons wat nêrens heen gaan nie
(Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout)
[7] TOP STAR
Volg die pad uit Simmondsweg wat boontoe loop
Tot by die movieskerm bo-op Ferreira se mynhoop
Parkeer langs ‘n paaltjie vir blikkerige klank
Met sout-asyn chips in ‘n nuuslose koerant
Die movie kom op as die son gaan sak
Dirkie, eLollipop en Kiepie en Kandas
Jaws, James Bond en Herbie goes bananas
Movies op ‘n mynhoop by Top Star
‘n Skrefie naglug vir wasem teen die ruite
Daai skerm ‘n venster na die wêreld daar buite
Ek vergeet van die werk in die Volla saam met jou
Ek vergeet van als as jy my hand so vashou
Ek weet jou parfuum kom van die counter by Garlicks
Maar vir my ruik jy pure Hollywood, my Darling
Die toasted cheese proe soos kaviaar
As ons movies kyk by Top Star
Soms kyk jou oë by die skerm verby
Staar jy deur die voorruit en voor jy jou kon kry
Sien jy die Hillbrowtoring, die Pontegebou
Daar’s ‘n stad agter die storie hier reg voor jou
‘n Stad met duisend stories maar wie sal dit onthou?
‘n Eerste soen op die back seat en nou
Hoor jy Ag Please Daddy en Welcome to My Car
Tonele deur die jare by Top Star
Die teer het verweer en die skerm is laat sak
Die mynhoop is gesloop om die goud uit te vat
Vir oulaas ‘n aksiefilm uit 2008
Wat nou van Top Star oor is, is ‘n yslike gat
Top Star…
(Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout)
[8] ONTDEKKERSWEG
Drive-in milk shakes en swop shops
Drive-thru burgers en Ultra Stops
Drive-by sixpacks en chop shops
Tattersalls en Crazy Slots
Dr Ali van Malawi het kure vir jou
Die depressie of net ‘n bietjie blou
Slap rieme of verlore liefde
Skuldverknorsings of bek-en-klou
Tweedehandse motors, tweedehandse meubels
Tweedehandse liefde op lay buy
Maar als voel weer splinternuut
Als voel weer spiek en span
Op ‘n Ontdekkersweg Sondagmiddag drive
Florasentrum se motorparkade
Chisanyama en Hyperama
Hit en runs en ‘n padblokkade
Izinyoka met koperdrade
In die week kry jy jou tydmors se voorskot
Met ‘n verkeersknoop om elke stukkende robot
Gisteraand se take away oorskot
Jou passasier in ‘n Tupperware kosblik
Tweedehandse motors, tweedehandse meubels
Tweedehandse liefde op lay buy
Maar als voel weer splinternuut
Als voel weer spiek en span
Op ‘n Ontdekkersweg Sondagmiddag drive
Ontdekkersweg is ‘n slagaar
Met Ontdekkersweg kom jy daar
Maar waar dit is weet wie-weet-waar
Op Ontdekkersweg ry jy maar
Tweedehandse motors, tweedehandse meubels
Tweedehandse liefde op lay buy
Maar als voel weer splinternuut
Als voel weer spiek en span
Op ‘n Ontdekkersweg Sondagmiddag drive
(Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout)
[9] DIE MONOPOLY SHUFFLE
U aanvangsalaris is twee honderd rand
Gooi nou die stene dat ons sien waar u land
Op Strand-, Commissioner- of Adderleystraat
Musgraveweg of Jan Smuts-laan
Koop ‘n huis of vier of sommer ‘n hotel
By die gemeenskapskas kan u instruksies optel
Oor die wat besit en die wat huur betaal
Ons wat voor is en u wat moet inhaal
U het koffie gemors…
Gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
Te veel om van te kies, so veel om te doen
Hondjie, resies kar of silwer skoen
En waar kry u daardie hoed, die strykyster of boot?
Vir soveel opsies kan selfs dobbelaars begroot
So gaan maar op ‘n uitstappie na Bloemfonteinstasie
Blokkiesraaisel kompetisie wenner konsternasie
En vorder dan maar weer twee honderd rand in
Met elke ompad verby die begin
U het koffie gemors…
Gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
Betaal ‘n boete van tien rand
Of stel u kans op die proef
Dit is u verjaarsdag
Vorder twintig rand in by elke boef
U het te vinnig gery
Betaal ‘n boete van vyftien rand
En as u u weer kon kry
Het u Voortrekkersweg verpand
U het koffie gemors…
So gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
So gaan tronk toe, skuif reguit tronk toe
Moenie eers by begin verby gaan nie
Gaan reguit tronk toe
(Woorde en musiek: Andries Bezuidenhout)
[10] STRATE SONDER BOME
In my drome
Loop ek in strate sonder bome
Daar is ‘n kroeg teen die bult af
Daar waar die honde blaf
Ons speel in die kroeg van lang quarts
Probeer om ‘n band te word
Jy met toe oë, ek met gebalde vuiste
Die kroeg ons Sondagnag tuiste
Reg voor die deur
Op die stoep van die huis
Was daar ‘n klein warm bondeltjie
Met ‘n swart tongetjie
Iemand het hom hier gelos,
Hy sy gesê
Kom ons gee hom kos,
Het sy gesê
In my drome
Loop ek in strate sonder bome
Daar is ‘n huis net oorkant
Met ‘n kombuistafel soos ‘n eiland
In die kombuis drink ons sterk
Jou naels nog swart van werk
Styf om die nek van die Klipdrif
Vlug deur al wat ‘n kitaar riff
Reg voor die deur
Op die stoep van die huis
Was daar ‘n klein warm bondeltjie
Met ‘n swart tongetjie
Iemand het hom hier gelos,
Hy sy gesê
Kom ons gee hom kos,
Het sy gesê
In my drome in strate sonder bome
Lê ek uitgestrek in die son
Op ‘n stoep met rooi stene
Warm gebak onder my bene
Iemand het hom hier gelos!
Roep ‘n vrou
Hy lê hier soos ‘n rondloper hond!
Roep ‘n vrou
Vuil van sy eie stront!
Reg voor die deur
Op die stoep van die huis
Was daar ‘n klein warm bondeltjie
Met ‘n swart tongetjie
Iemand het hom hier gelos,
Hy sy gesê
Kom ons gee hom kos,
Het sy gesê
(Woorde: Ockert Greeff, musiek: Andries Bezuidenhout, Gerhard Barnard)
[11] BRIXTON SE VURE
Son op die dak laat die sink na asem snak
Bakstene ril as die koue hul vasvat
In ‘n greep wat net vlamme kan verlig
Tussen bibber en knetter balanseer my brug
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Doodgewoon eens daar gewoon
Langs ‘n sonwysertoring wat seisoene aantoon
Geen legendes of epiese verhale
Net amps en drums en kabels en snare
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
Of Brixton nou jou Ithaka is
Of bloot ‘n plek waar die reisiger rus
Waar die winterson aan sement vasgom
Bly die vraag of jy ooit weer terugkom
Alice of Asfodel, Pringlebaai of Montreal
Wat bepaal of jy vlieg of val
Of van watter kant van Brixton se rand
Jy nou dophou hoe die vure brand?
(Woorde: Andries Bezuidenhout, musiek: Gerhard Barnard)
Bazaar punk is die Brixton Moord & Roof Orkes se vierde album. Die album is geskryf, verwerk en opgeneem rondom agt tracks wat Drikus “Brixton” Barnard kort voor sy dood in 2015 opgeneem het as konsepte vir ‘n volgende album. Andries “Roof” Bezuidenhout sou daarna luister en antwoorde daarop komponeer. Die tracks was rofweg en vinnig opgeneem, met stem en nylonsnaarkitaar wat deur ‘n enkele mikrofoon opgeneem is, bloot as luisterkopie vir Andries. Dis nooit bedoel as finale opnames vir ‘n album nie. Weens die spontane aard van die opnames en ten spyte van die swak klankkwaliteit, is Drikus se vocals delivery droog, rou en eerlik.
Na Drikus aan breinkanker dood is het die tracks vir jare op Andries “Roof” Bezuidenhout en Gerhard Barnard (bekend as Kapelaan Pat Plank in die band en Drikus se ouer broer) se hard drives gelê. Nie een van hulle het die moed gehad om daarna terug te keer nie.
In Mei 2021 was daar nog ‘n skok. Die band se drummer Louis Graham is aan Covid-19 oorlede. Louis en Drikus se dood het die oorblywende lede van die band laat besef dat ‘n mens maar moet doen wat jy kan terwyl jy nog asemhaal: dat jy moet aanhou beweeg en geraas maak, om Jan Rabie buite konteks aan te haal.
Andries, Gerhard en Ockert “Moord” Greeff (een van die band se stigterslede), wat in Montreal, Kanada woon, het op WhatsApp begin praat oor die moontlikheid van ‘n volgende album. As ‘n eerste stap het Andries begin om Drikus se agt tracks te restoureer. ‘n Program genaamd SpectraLayers is gebruik om die stem van die kitaar te isoleer en die gesuis op die digitale tracks te verminder. Die tracks is heen-en-weer gestuur – tussen Alice (waar Andries woon), Pretoria (waar Gerhard woon) en Montreal (waar Ockert woon). Al drie het studio’s by die huis waar hulle klank kan opneem – in Andries se geval stem, baskitaar, akoestiese kitaar en keyboards; vir Gerhard elektriese en akoestiese kitaar; vir Ockert drums, wat hy met ‘n enkele stereo-mikrofoon in sy kelder en in sy Montrealse band se rehearsal-kamer opgeneem het.
Hulle het ook begin om antwoorde op Drikus se agt tracks te skryf, met iemand wat terugkeer na die dorp waar hy grootgeword het as tema. Hierdie sewe addisionele tracks het hulle ook heen-en-weer gestuur en verwerk. Andries het die album gemeng en voor die tracks gefinaliseer is, is dit aan Willem Möller vir kommentaar en advies gestuur. Willem het die meesters van die finale tracks by Sharp Street Studio in Glencairn behartig.
Die resultaat is ‘n nuwe Brixton Moord & Roof Orkes album met vyftien tracks – “Bazaar punk”.
Brixton Barnard: Stem
Roof Bezuidenhout: Stem, akoestiese kitaar, baskitaar, keyboards/programmering, meng
Moord Greeff: Drums
Kapelaan Pat Plank: Elektriese en akoestiese kitaar
Willem Möller: Advies en mastering
Brixton Barnard se stem is in 2014 in Mogale City (Krugersdorp) opgeneem, die res van die album tussen Junie en November 2021, in Alice, Pretoria en Montreal opgeneem. Op 28 Januarie 2022 vrygestel deur Dikeni Records.
Bazaar punk word opgedra aan Drikus Barnard en Louis Graham.
Media
Rapport, 2 Januarie 2022
BAZAAR PUNK – BRIXTON MOORD & ROOF ORKES
[1] DIE SESDE DAG SE EERSTE BEWEGING
Met ʼn Omo-advertensie op die stasie se brug
Verwelkom my tuisdorp my terug
Ek soek bekende gesigte op die perron
Maar dis net laatnag se lywe, net oggend se son
My Liena, my Liena
Hierdie strate van ons het ek lank terug geloop
Hier en daar lê ʼn memory gesloop
Daar is winkels wat moes sterf vir ʼn ander se droom
By die bicycle shop word nou rokke gesoom
My Liena, my Liena
“Vars vis” lieg ʼn plakkaat by die kafee
Dié is mynhoop se wêreld, ons is ver van die see
Ek settle vir Pecks se anchovies op toast
My waitress bring koffie, she is a beautiful hostess
Liena, my Liena
Haar lyf nog vol lente, dit kan by mens spook
Sy vra of ek sal omgee om buite te rook
Beëindig die verhouding met papiertjie en lint
Gratuity in ruil vir een peppermint
My Liena, my Liena
Stop vir ʼn haircut op die pavement
Die barber vra: “Hoe gaan dit?” Ek sê: “Voor die wind,
“Short back and sides en hou maar die top”
He says: “No my brother, then you look like a mop”
My Liena, my Liena
Knip-knip in pare, die skêr se lem
Hy sê dat Orlando die sokker gaan wen
Sy radio skree luidkeels, ek luister maar saam
Tap selfs my voet al ken ek van skaam
My Liena, my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
Jy sluimer nog seker, sesde dag het begin
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[2] DUIWELSBROOD
Daar’s ‘n skeur in jou hart
En jy spoeg na die son met geen rede
Die onontbeerlike donker
Die donker wat kom
Kom ongenooid, stiptelik
Noukeurig, in onwelkome groet
Met intieme naakstudies van jou gees
Jou gees en jou bloed
Jou bloed
Hul arbitreer jou beginsels
Jou nood en die taal uit jou mond
Daar is geen kwytskelding vir jou wanorde
Op hierdie opper-allerheilige
Heiligste grond
Daar is samerot in die kelders
En elders in ons soewereine staat
Trap der jeugd Nederduits-Gereformeerd
Literatuur vir die lumpenproletariaat
Ontbind tot in eenvoud, slot en einde van eie wil
Hoereer na vreemde gode en vryheid
As ons kon
As ons sou kon
As ons sou wou
As ons sou wou
Staan rotsvas in jou kruistog
Na die ongerepte vrou
En onstuitbaar in jou peiling
Deur die storm koers te hou
Na die blou-oog debutante
Met die kuislike dekreet
In die passievolle arms
Van die blonde kategeet
Staan kop-uit bo die skares
Hou jou liggie helder skyn
Jou skippie op die water
Vaar voort totdat jy rustig
In bewustelose, onvoldane
Tranerige nietigheid verdwyn
So kom kniel hier langs my, dienskneg
Ons toegewyde slaaf
Aan die dinge wat jou kortkom
Kan ons nog ‘n bietjie skaaf
En slyp aan jou fasette
Ons rowwe edelsteen
Maak toe jou oë, buig jou hoof
Kom dan nou
Ontvang gods rykste seën
(Woorde en musiek: Kapelaan Pat Plank)
[3] WHOLESALE EMPORIUM
Ahmed en son se wholesale emporium
So baie te sien hier, waar sal mens begin
Daar is altyd ʼn man met ʼn baard en gewaad in die hoek
Daar is altyd ʼn vrou met daai mysterious look
Wette bedek haar van onder tot bo
Maar sy lewe defiant, mens sien dit in haar oë
Sy los als aan verbeelding, verbeelding dié ken ek ook
Ek sien al die aand en ek sien al die dans, die wierook
Ek sien hoe die ritme sagkens kom rus op haar heup
Ek sien al haar hande, ek voel al haar greep
Kamers vol glinster, ʼn doolhof gemaak van satyn
Jy kan jouself verloor, jy kan spoorloos verdwyn
Ahmed en son se wholesale emporium
Dis hoogtyd dat ek uit al hierdie ou klere klim
Lankal geweet dit is tyd vir ʼn grênd overhaul
Die klap van my vingers moet al die shots call
Soek ʼn suit soos Belushi, ja pikswart nes my bril
Soek ʼn hemp met ʼn collar, maar sonder die frills
Chelsea se stewels, ʼn hoed om dit als af te rond
Gooi dit als op die toonbank en nou praat ons pond
“The shoes are six hundred, but I’ll give it to you for four
Twenty percent on the suit now, my friend, you know that’s a score
I’ll throw in some cufflinks, a pair of matching socks too
It’s all handmade material and it’s double knitted too.”
Ahmed en son se wholesale emporium
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[4] MET MAIN REEF ROAD LANGS
Hy was te lank ingeperk deur berge en die see
Verfynde fynbos en ontwerpersrooibostee
Nou ry hy noord deur die Karoo en die Vrystaat
Na waar hoogoond en skoorsteen oor die Hoëveld waak
Deur Beaufort-Wes en Bloemfontein
By Brandfort, Welkom en Vanderbijl verby
By Grassmere betaal hy om deur te kom
By Soweto voel hy die eerste oggendson
Wat het hy verloor as hy met Main Reef Road langs ry?
Iets wat hy moet vind het skynbaar padlangs verdwyn
Waarna soek hy van Springs tot Randfontein?
Nou’s hy weer terug op die Witwatersrand
Met die bekende reuk van winter en veldbrand
Oos-Rand Wes-Rand, hier’s hy nou
Waar kragdrade steeds oor mynhope waghou
Almal hier kom mos eintlik van elders
Kelners, bankiers, hustlers en delwers
Sy anker ‘n steen in Braamfontein begraafplaas
Die M1 se draaie en die torings as sy kompas
Wat het hy verloor as hy met Main Reef Road langs ry?
Iets wat hy moet vind het skynbaar padlangs verdwyn
Waarna soek hy van Springs tot Randfontein?
Op Robert Broom delf hy in die verlede
Kom op Beyers Naudé weer aan in die hede
Dink aan jou saam met die flikkerlig
Se ritme en die ligte van Mandela-brug
Wat het hy verloor as hy met Main Reef Road langs ry?
Iets wat hy moet vind het skynbaar padlangs verdwyn
Waarna soek hy van Springs tot Randfontein?
(Woorde en musiek: Roof Bezuidenhout)
[5] VOETSTOOTS
Vir ʼn goeie plek moet jy vroeg op wees
Jy moet als uithaal voor die son, ou bees
Bring jou yskas, bring jou TV
Bring jou toolbox, jou hele CV
Daai exercise bike het jy nog nooit getrap
Jou vrou het nog nooit met daai masjien gelap
Bring die hosepipe uit die tuin
Paving het die gras laat kwyn
Bring die harke, bring die graaf
Boormasjien, elektriese skaaf
Verkoop dit als voetstoots
Ek het een honnerd, ek het twee honnerd, ek het drie honnerd vier
Ek het vyf honnerd, ses honnerd, sewe honnerd, ag
Ek het nege honnerd, tien honnerd, elf honnerd, twaalf
Ek het dertien honnerd, veertien honnerd, vyftien honnerd, ses
Verkoop dit als voetstoots
Verkoop dit als voetstoots
Jy moet altyd weet teen wie jy bie
Jy moet die kopers ken, die wie is wie
Ou Jaap like om ‘n prys op te jaag
Jy moet hom double bluff, voor wen kom waag
Luister my vriend, as jy geld wil spaar
Sit jou emosies hier en jou beursie daar
Want hul’s uitgeslape, wolf tussen skape
Verkoop graag beeskak as rape
Jy moet dit als inneem, jy moet dit raak kan sien
Jy moet mooi oplet, jy moet jou brood verdien
Ek het een honnerd, ek het twee honnerd, ek het drie honnerd, vier
Ek het vyf honnerd, ses honnerd, sewe honnerd, ag
Ek het nege honnerd, tien honnerd, elf honnerd, twaalf
Ek het dertien honnerd, veertien honnerd, vyftien honnerd, ses
Verkoop dit als voetstoots
Verkoop dit als voetstoots
Boeke blaaie, geel gelees
Een ou rusbank, goed gekneus
Filosowe in ‘n boks
Die Rolling Stones se Hot Rocks
Radio wat nog plaat kan speel
Kon dit alles tape en met jou deel
Yo-yo, hoola-hoop
Ice cream se primitiewe scoop
Monopoly en Twister ook
Kyk hoe gister nog by ons spook
Verkoop dit als voetstoots
Verkoop als voetstoots
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[6] STOFDORP
By die eerste stopstraat
In die klein stowwerige dorpie
Waar hy sonder geskal van trompet
In die wêreld ingeglip het
Sien hy die ou vrou en die ou man
In die klein, skewe bakkie raak
Oorkant hom
Aan die ander kant van die stopstraat
Sy met ‘n glimlag van oorgee
Na soveel jare van sukkel
Hy met ‘n grynslag van swak sig
Agter die stuur van die klein, skewe bakkie
By die tweede stopstraat
In die klein, stowwerige dorpie
Waar hy sonder geskal van trompet
In die wêreld ingeglip het
Sien hy in sy truspieël
Die klein, skewe bakkie rukkerig vorentoe skraap
Daar ver agter hom
By die eerste stopstraat
Sy met ‘n glimlag van oorgee
Na soveel jare van sukkel
Hy met ‘n grynslag van swak sig
Agter die stuur van die klein, skewe bakkie
By die laaste stopstraat
In die klein, stowwerige dorpie
Waar hy sonder geskal van trompet
In die wêreld ingeglip het
Sien hy ‘n man oorkant die stopstraat
In ‘n blink, nuwe, swart kar aankom
En hy trek sy oë op skrefies
En steek sy hand uit na die vrou langs hom
Sy met die glimlag van oorgee
Na soveel jare van sukkel
Hy met ‘n grynslag van swak sig
Agter die stuur van die klein, skewe bakkie
Dis nou hy met ‘n grynslag ‘n grynslag van swak sig
Agter die stuur van ‘n klein, skewe bakkie
Dis nou hy met die grynslag, die grynslag van swak sig
Agter die stuur van ‘n klein, skewe bakkie
Sy met die glimlag van oorgee
Na soveel jare van sukkel en swig
Hy met ‘n grynslag van swak sig
Agter die stuur van die skewe bakkie ingewig
(Woorde: Moord Greeff, musiek: Roof Bezuidenhout)
[7] ROER
Henne wat kekkel om ʼn tafel kloek kloek
Opgeblaasde plastiek om elke koek
Party is meesters met vetkoek en mince
Als gemaak met liefde, die kerk vat die wins
Ek sê roer die suiker en kaneel
Die deeg staan styf in die plat pan
Koop koffie, kerrie en ‘n rys
Daar’s vars pastei vol wille vleis
Die Consol jar versmoor die vrug
Om vir altyd saam met stroop te rus
Ek wens ons was ook ingelê
Gee nie om wat jou mamma daarvan sê
Wanneer laas was daar souskluitjies in jou kombuis
Wanneer laas het jou oond gevoel hoe brood kan rys?
Sit neer die Rooi Rose, lees Kook en Geniet
Two minute noodles is pure verdriet
Hul staan by die vendusie, elke kerk kry hul beurt
Behalwe die Boeddhiste, niemand wil daai kak eet
Die NG, Hervormd, Pinkster, AGS
Die Volle Evangelie, I forget the rest
Maar roer die eiers en die spek
Die vetjies kan so lekker trek
Die oliebol is mooi gevleg
Die man se maag die middelweg
Sagte brood met harde kors
Sousie op jou boerewors
Klapperballe, moskonfyt
Waatlemoen om aan te byt
Wanneer laas het ek vir jou resep gewys
Wanneer laas het ons saam gebak in jou kombuis?
Bring die potte panne, nou toe, laat ons kook
Ek kry die kaste oop na ʼn moerse gespook
Wie presies maak deesdae ouma se beskuit?
Ek weet sy is lankal landuit met ʼn moerse profyt
Maar hier glo ons nog altyd in kwaliteit
Hier vat ons nie shortcuts, oor niks is ons spyt
Ek sê roer die suiker en kaneel
Die deeg staan styf in die plat pan
Koop koffie, kerrie en ‘n rys
Die Consol jar versmoor die vrug
Om vir altyd saam met stroop te rus
Ek wens ons was ook ingelê
Gee nie om wat jou mamma daarvan sê
Wanneer laas was daar souskluitjies in jou kombuis
Wanneer laas het jou oond gevoel hoe brood kan rys?
Sit neer die Rooi Rose lees Kook en Geniet
Two minute noodles is pure verdriet
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[8] DIE GROOT SKA-BENGA
Sy lyk so fly-fraai, sy sê sy sal my leer
Sy sal my alles wys en ek moet net probeer
Sy sal my optel Vrydagmiddag net na werk
Ek sê, nee mooi man ek sal reg staan op my merk
Wine en dine en sixty nine dis fine
Ek is die groot ska-benga
Sy’t sulke groot oë wat deur jou lyf kan kyk
My kop is vol van prentjies hoe sy sonder klere lyk
Geskape soos ‘n kruiwa, baie seker van haar saak
Ek’s vasberade om ‘n diep indruk te maak
Up for the challenge, ek’s daar
Ek is die groot ska-benga
Ek’s die master van disaster, ek’s geharde hartedief
Ek’s die meester van die peester, ek’s Le Coq Sportif
So check my uit, maar staan net wyd en hou by as jy kan
Ek ken die moves broer, ek werk hom met ‘n plan
Smooth operator, see you later
Ek’s die groot ska-benga
Sy doen ‘n sexy paaldans toe begin die ritueel
Binne vier sekondes flat sit ek met leiband om die keel
Sy sê daar is ‘n kodewoord, ek moet hom nie vergeet
Ek sê dis lekker so, al is dit bietjie weird
In for a penny or a pound
Ek is die groot ska-benga
Sy gryp my aan my hare vas en fluister in my oor
Ek dink dit was die wagwoord, maar ek kon nie lekker hoor
Sy vra of ek van pyn hou en ek wys haar my tattoo
Sy sê ag dit is niks nie, ek sê what you gonna do
Ek’s getrein op pyn en cane
Ek’s die groot ska-benga
Sy trek ‘n snaakse harnas aan en ek wil nog protesteer
Maar sy gee ‘n paar tree terug, begin haar aanloop by die deur
Ek knyp so hard as wat ek kan en vra nog hulp van bo
Verhale van my lewe rondomtalie voor my oë
Inwendige beserings, pyn en lyding
Sy’s die groot ska-benga
Vir twee en veertig ure lank het sy my gal gewerk
En met ‘n tweede asem Sondag toe sy terugkom van die kerk
Sy vra toe ook so ewe of sy my taxi kan betaal
Ek sê, nee, dis beter as die medics my kom haal
En hou maar die gebeure tussen ons
Ek was die groot ska-benga
(Woorde en musiek: Kapelaan Pat Plank)
[9] GETROU AAN DIE WIT BAKSTEENGEBOU
Op die hotel se stoep sal jy niemand hoor roep vir ʼn ronde
Waar ‘n Fox terriër lank terug geslaap het lê nou net ‘n been
Die stoele is leeg die tafels word nie meer gedek nie
Daar is niemand verdiep in ‘n gesellige gesprek nie
In die voorportaal sukkel ‘n TV-verhaal met reception
Daar’s iets fout met die kabel se male en female connection
Hartseer kuns op die muur, but its hardly worth a mention
Die klerk het nie werk nie, the hours they feel like detention
Sy lees maar boeke van Mills en boeke van Boons, sy is romanties
Studeer deur Unisa en droom van ‘n visa na elders
Sy’t ‘n chocolate en ‘n ruiker in ruil vir ‘n spyker reputasie
Deesdae almal se vloerlap, ‘n groot grap vir monde wat fluister
Ek groet haar ordentlik, weet nie of sy my onthou nie
There once was a time when I wished she was mine, maar dit is lank terug
Op die kroeg sit ou Sarel waar ek hom sewe jaar terug gelos het
Op die plek waar ons sorge met shooters by die dosyn gepos het
Hy sê, hoe gaan dit ou maat, daar is niks om te baat as mens kla nie
Dis sy vroeë pension van die myn wat stadig verdwyn oor die counter
In die huwelik getree, maar sy gat afgevee aan beloftes
Ja net twee jaar gehou voor dit alles moes vou in ‘n streekshof
Nou sit hy maar hier, sy breakfast is bier en sy lunch ook
Hy sê, almal is weg, ja, die dinge lyk sleg vir die hotel
By die water, by die mall, sit hul plekke propvol op ‘n Saterdag
Sarel bly maar getrou aan die wit baksteengebou, hoe dan anders?
Die kamers is vol, maar die spoke betaal nie hul rent nie
Die einde wat wag is nie mooi soos ‘n Hollywood prent nie
Die drive-in is dood, slush puppy is SPCA toe
Hy sê, nou toe, laat ons loop, by die off-sales koop ons ‘n bottel
En die bome staan paraat, die denne se granaat lê die straat vol
Hy sê hy’t charcoal en ‘n grid en ‘n flatty om te split, ons kan saam braai
En op sy balkon lyk die middag nou net te helder
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[10] LIENA MONDEGREEN SE FILOSOFIE
Ek is die skewe een
Die skeel een
Dis vir mooi so
Dis vir my goed so
Wie wil nou altyd gelukkig wees
Altyd perfek wees
Altyd aan die pronk wees
Spekvet van al die geluk wees?
Ek is krom en skeef
En nou is ek op dreef
Dis vir mooi so
Dis vir my goed so
Wie wil nou altyd gelukkig wees
Altyd perfek wees
Altyd aan die pronk wees
Spekvet van al die geluk wees?
Ek is die knoffelasem
Die nat ruit wat wasem
Dis vir mooi so
Dis vir my goed so
Wie wil nou altyd gelukkig wees
Altyd perfek wees
Altyd aan die pronk wees
Spekvet van al die geluk wees?
Ek is kwalik meer as spelfout
‘n Lied wat verkeerd gehoor word
The moon that went behind the clouds
The moon that wept behind the clouds
The moon that’s wet behind the clouds
Wie wil nou altyd gelukkig wees
Altyd perfek wees
Altyd aan die pronk wees
Spekvet van al die geluk wees?
Die verkeerde woord is waar ek skuil
Want dit is waar die maan kan huil
En dis mooi so
Dit is vir my goed so
Wie wil nou altyd gelukkig wees
Altyd perfek wees
Altyd aan die pronk wees
Spekvet van al die geluk wees?
(Woorde: Moord Greeff, musiek: Roof Bezuidenhout)
[11] DIE SESDE DAG SE TWEEDE BEWEGING
Mense pak op, die vendusie is klaar
Die meeste trek maar laer by die Spar
Tjoklits vir mammie, biltong vir pa
Sweets vir die kinders wat die sakke help dra
My Liena, my Liena
Steaks groot soos Texas, sakke vol ys
Bier voor die branfien, mens moet jouself pace
Armes wat maar buite rondstaan
Die land en sy kontras sal ek nooit verstaan
My Liena my Liena
Silent gebedjies om die lotto te wen
Om net soos ʼn ryk man in chloor te kan swem
Ek speel ook met nommers, leef met die hoop
Om eendag vir jou ʼn groot huis te kan koop
My Liena, my Liena
Terug op die pavement tussen all sorts
Mense gesellig, kratte vol quarts
Later vandag word die kuier ʼn lem
Kots en verdriet en bloed wat saam swem
My Liena, my Liena
Counterfeit nik-naks in sakke gepak
Die spaza is besig, goed vlieg van die rak
Ek vra vir draw, ja, ʼn sigaret los
Kan nie glo wat ‘n pakkie jou deesdae kan kos
My Liena, my Liena
Ja, party van ons gaan maar hoes-hoes hier uit
Ander neem ʼn cous-cous en vegan besluit
Gister is dood en môre is gesluit
All that now matters is that we’ve got a date
My Liena, my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
My Liena my Liena
Mammon se sluimer bring Saterdag se rus
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[12] DEURNAGTREIN KAAP TOE
Krugerstraat se perron, ek en Liena wat lag
Vir passasiers en portiers wat op die deurnagtrein wag
Tasse deur die venster van ons tweedeklas koepee
Spoorlyn langs Kaap toe, Liena, net ons twee
Klerksdorp, Christiana, of Warrenton
Iewers sonder bagasie het jy afgeklim
Hittegolwe vlaktes, aandwind koel af
Die klap van wiel op spoor deur die Karoo in die nag
Hierdie wa ‘n wieg, jy op die bank langs my
Die ontbytghong lui, maar waar is jy
Kimberley, De Aar, of Hutchinson
Iewers, sonder bagasie, het jy afgeklim
Ek kon sien jy wou iets sê, maar jy’t toe weggedraai
Wat kan mens nou sê as jou woorde so wegwaai?
Laingsburg, Worcester, of Wellington
Iewers, sonder bagasie, het jy afgeklim
Laingsburg, Worcester, of Wellington
Iewers, sonder bagasie, het jy afgeklim
Klerksdorp, Christiana, of Warrenton
Kimberley, De Aar, of Hutchinson
Laingsburg, Worcester, of Wellington
Waar eindig ‘n spoorlyn en waar’s die begin?
(Woorde en musiek: Roof Bezuidenhout)
[13] PIERNEEF-BLOU
Hy bly nou in ‘n woonstel bo ‘n kafee
Dis die meeste wat sy beursie vir ‘n landlord kan gee
Die meubels wat hul hier gelos het kan hy maar hou
Die blou bed word ‘n bank as jy dit vou
Eskom moet maar fokof, die geyser mag heeldag loop
Hy lees in die koerant hoe die regering miljoene stroop
Dit los hom ongemaklik, dit los hom omgekrap
Hy wonder oor die toekoms en die pad wat die land stap
En die lig, die lig, die lig is Pierneef-blou
Dis ‘n kleur waarvan hy nie regtig hou nie
Afrika se son skyn net te blink
Oor die karre in die straat, oor die ou dak se sink
Hy hou nie van die taxi’s, hy hou nie van die middelklas
Hy haat die botterbul van sy eie spierwit ras
Hy haat emigrasie, Brittanje, Australië ook
Hy haat dit dat sy eks se borste nog by hom spook
Hy voel fokol vir oranje, hy voel fokol vir blanje blou
Nkosi sikelel’ en Die Stem kan hul ook maar hou
Hy hou nie van Mandoza, hy hou nie van Theuns Jordaan
Hy hou nie van sy vakansies kleintyd in ‘n karavaan
En die lig, die lig, die lig is Pierneef-blou
Dis ‘n kleur waarvan hy nie regtig hou nie
Afrika se son skyn net te blink
Oor die karre in die straat oor die ou dak se sink
Hy hou van donderstorms en die spore van ‘n trein
Hy hou van mense wat e-tol ondermyn
Hy hou van Hank Williams, the moon wept behind a cloud
Bonnie Prince Billy, hy hou ook van Johnny Dowd
Dit was seker fotoboekies, dit was seker maar Ben Brand
Dit was seker James Phillips en sy hoed se breë wand
Dit was seker maar something in Sundays you feel alone
Dis seker maar sy lot, ja, no direction home
Hy hou van die lente as die bytjies die blomme roep
Hy sit op sy balkon al voel dit soos ‘n stoep
Hogehak se skoene loop nou die strate vol
Hy trim maar aan sy ferns en sy whiskey glas is vol
En die lig, die lig, die lig is Pierneef-blou
Dis ‘n kleur waarvan hy nie regtig hou nie
Afrika se son skyn net te blink
Oor die karre in die straat, oor die ou dak se sink
(Woorde en musiek: Brixton Barnard)
[14] VAL
Ek’s jammer dat ek sommer so
Met die deur in die huis val
Dat ek nou weer aan jou dink
Is seker net toeval
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met dans as met stap is
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met sing as met praat is
Ek skryf mos op papier
Jy skryf in jou kop
Papier verslaan of verval
En notaboeke raak op
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met dans as met stap is
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met sing as met praat is
Twee brûe het jy verbrand
Vir elke een wat ek wou bou
Maar daai pad het nie brûe nie
Net ‘n kruispad die pad van rock ‘n roll
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met dans as met stap is
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met sing as met praat is
Lokval van woorde bouvallige klank
Met snaar en pedaal weef ons al lank
Iets wat soveel hegter is
As enige familieverband
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met dans as met stap is
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met sing as met praat is
Met voete wat soos ons s’n dans
Struikel mens neer
En as jy eers begin val het
Is daar niks wat jou kan keer
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met dans as met stap is
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met sing as met praat is
Soms noem ons onsself digters
Maar meestal val ons vas in woorde en taal
Mens vind dit moeilik om woorde te vind
As jy konstant so vryval
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met dans as met stap is
Dit val my op dat mense soos ons
Beter met sing as met praat is
Maar toe val jy weg en eensklaps en lig
Met ‘n halwe groet en ‘n vraag oor jou gesig
Struikel jy steeds aan die ander kant?
Sê groete vir ou Louis en vir Paul van der Zandt
(Woorde en musiek: Roof Bezuidenhout)
[15] RYM
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Vrot mielies in die silo’s
En tering in die myn
Die duiwel het Jesus
Se plek gevat in die wyn
Na die houe by die troue
Moes polisie die saal ontruim
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Ek was ‘n skugter digter
In ‘n literêre woestyn
Geworstel met wiskunde
Maar pappa, kon ek rym
Maar is jy effe anders
Word jou pogings daagliks ondermyn
Spoeg hul graag na jou kant
Word jy verneder en verklein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
As die donker dag gepleit het
En die son nog moes besluit het of sy wou skyn
Was my oë al lankal wawyd
Met woorde uit die taal uit in my brein
Voor die wasem nog geruit het
Of die ketel mooi gefluit het soos ‘n trein
Voor ons koffie en beskuit het
Marmelade toast gebyt het was dit plein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Toe ons tafel en gebed het
En ek skelm gesigaret het, kom daar ‘n sein
Dit was Monitor se nuus ‘n
Gesin het in ‘n sinkgat verdwyn
Ons het konstabel Elias
Wat eerste op die toneel was op die lyn
Vir ‘n misdaad soos die
Is hy en sy span net nooit getrein
En die dorp is met heimwee omhein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Bravade, tou en flitslig
Maar die soektog en sy geesdrif het gou gekwyn
Die gat was net te wyd
Diep en donker, soos ‘n drein
Hierdie dorp is met heimwee omhein
Die honde sing die koortjie
Ek help maar met die refrein
Die kafee het nie John Rolfe
Nou rook ek maar Rembrandt van Rijn
Ek kon iewers in die song
Nog ‘n sin gebruik wat eindig met die woord “pyn”
Title: “The Original Sharp Street Studio, Yeoville”, by Andries Bezuidenhout, oil on canvas, 29.5×41.5cm.
This painting was made for Willem Moller, South African guitarist and sound engineer, who mixed Andries’ solo album “Onplaats” at the beginning of 2020. Willem’s original recording studio was located in Yeoville, Johannesburg. A number of classic South African albums were recorded here, including the Blues Broers’ album “Sharp Street”. Willem was also a member of the famous (or notorious) Gereformeerde Blues Band, which played with the late Johannes Kerkorrel, an important figure in Afrikaans anti-apartheid music from the late-1980s onward. Willem now lives and works in Glencairn, a settlement near Simon’s Town in the Western Cape, but his studio is still called Sharp Street. The painting depicts a typical Yeoville street scene, with an Edwardian cottage, an Art Deco apartment block, and a Jacaranda tree in the background.
“Onplaats” is Andries Bezuidenhout se derde solo album en is in April 2020 deur Die Wasgoedlyn vrygestel. Dit bevat twaalf oorspronklike komposisies, waarvan die lirieke en musiek deur Andries geskryf is, buiten “Tussen Platvoet en Stoompomp”, waarvan die melodie deur Herman van Veen gekomponeer is. Die album word aan die ou en nuwe Gereformeerde Blues Band opgedra, deels as dankbetuiging teenoor Riku Lätti en Willem Möller, wat elk ʼn belangrike rol gespeel het met die produksie van die album. Riku het gehelp met verwerkings en besluite oor musikante om op van die tracks te speel en Willem Möller het die finale meng en meester van die album behartig.
Andries se antwoord: “Daar’s twee maniere hoe ek dit titel verstaan. Op een vlak is dit ʼn grappige verwysing na die feit dat ek die album net op die web vrystel. Dis die eerste album wat ek glad nie as CD vrystel nie, laat staan nog vinielplate van laat druk. So, dis nie ʼn plaat nie – dis ʼn onplaat.
“Die ander vlak is meer filosofies van aard. Dit kom uit ʼn gesprek met Herman van Veen (verskoon my, dis nie bedoel as ‘name dropping’ nie). Ek was in 2015 in Nederland om by ‘n Suid-Afrikaanse fees op te tree en hy was die gasheer. Hy het gevra dat ek ‘n liriek moet stuur, wat hy toe getoonset het. Ek het ‘Tussen Platvoet en Stoompomp’ vir hom aangestuur. Dit handel oor iemand wat op ʼn plaas wil woon iewers tussen plekke genaamd Platvoet en Stoompomp. Toevallig is daar werklik sulke plekke in die Vrystaat, maar min mense weet daarvan. Herman van Veen het oor ʼn moontlike Nederlandse vertaling gepraat en hy wou verwys na ʼn plaas (of plaats) ‘tussen niks en nêrens’. Ek wou weet waarom hy nie soortgelyke name soos Platvoet en Stoompomp in Nederland kon vind nie.
“Sy antwoord was dat daar nie ʼn enkele plek in Nederland was wat almal nie van weet nie. Ek het toe ʼn paar name op ʼn kaart gaan soek as voorbeeld, maar in elke geval kon Herman die plek se geskiedenis ophaal – byvoorbeeld dat ʼn biskop daar in, sê nou maar, die jaar 1415 onthoof is. Dit was ʼn interessante punt oor die verskille tussen Nederland en Suid-Afrika. Nederland is meer intiem, aan mekaar bekend, terwyl Suid-Afrika nog plekke het waarvan niemand nog gehoor het nie. Van daar die ‘onplaats’ – ʼn plek wat net in die verbeelding bestaan, ʼn onplek.”
Vertrek – video
“Vertrek” praat oor iemand wat altyd jaag, wat nooit ʼn vaste adres wil hê nie en sy briewe verkieslik op die volgende dorp se poskantoor gaan haal. Die liriek speel met die verskillende betekenisse van die woord “vertrek”: “ʼn Huis het vertrekke, ʼn gesig kan vertrek/ van liefde of haat of bedrog./ Die enigste vertrek waarvan ek wil weet/ is die een wat op afskeid volg.” Die video gebruik tydsverloop (time-lapse) fotografie van road trips deur die Karoo – die pad tussen Oudtshoorn en Calitzdorp, asook tussen Middelburg en Hanover. Oor die video sê Andries: “Ek het aan landskapskilderye gedink toe ek oor die video se konsep gedink het. Wolke en die lug is gewoonlik só ʼn belangrike deel van sulke skilderye, dit neem tipies twee derdes van die skildery se oppervlakte op. Waar ʼn skildery een prent is, moes dit beelde in hierdie video super vinnig beweeg – die effek daarvan is dat die landskap amper te vinnig beweeg om te kan eien, maar die wolke bo in die lug verskaf ʼn ankerpunt. Ek wou hê mense wat na die video kyk moet amper meer op die wolke fokus as die landskap self.”
Media
Bespreking van die album deur Francois Lion-Cachet, asook foto’s deur Andries en ‘n playlist van interessante Afrikaanse musiek op Klyntji.
Onderhoud met Andries deur Henry Cloete op LitNet.
Resensie van die album deur Daniel Luckhoff Wessels op Texx and the City website oor Suid-Afrikaanse musiek.
Onderhoud met Andries deur AJ Opperman vir Netwerk24 (pay wall).
Onderhoud met Andries deur Jaco Hough-Coetzee in Huisgenoot.
Musikante op “Onplaats”:
Andries Bezuidenhout: Stem, staal- en nylonsnaar akoestiese kitare.
Emma van Biljon en Lisa Bezuidenhout: Kinderstemme.
Vangile Bingwa: Backing vocals en koor.
Rosa Da Costa-Bezuidenhout: Backing vocals en koor.
Mark Ellis: Baskitaar.
Lathitha Espin: Backing vocals.
Joey Kok: Backing vocals.
Jackie Lätti: Koor.
Riku Lätti: Elektriese kitaar en keyboards.
Jean Marais: Drums en ander perkussie.
Willem Möller: Elektriese en akoestiese kitaar.
Jake Rabie: Koor.
Lukas van Garderen: Keyboards.
Produksie:
“Onplaats” is tussen September 2018 en April 2020 opgeneem. Andries se stem en kitare is in Alice, Nieu-Bethesda, Lowlands-landgoed (naby Cradock) en Oos-Londen opgeneem. Vangile se stem is in Alice opgeneem. Joey, Jake, Lathitha, Rosa, Emma en Lisa se stemme, asook Lukas se keyboard, is by Lowlands opgeneem. Drums deur Jean en baskitaar deur Mark is by Mark-Tunes Studio in Stellenbosch opgeneem. Riku se kitare en keyboard en Jackie se vocals is by Wasgoedlyn Studio in Strand opgeneem. Willem Möller se kitaar is by Sharp Street Studio in Glencairn opgeneem. Finale meng en meester deur Willem Möller by Sharp Street Studio in Glencairn.
Die nuwe Gereformeerde Blues Band, Desember 2019 in Muizenberg. Van links na regs: Lloyd Ross, Churchil Naude, Riku Lätti, Tonia Selley, Jackie Lätti, Willem Möller. Foto: Andries Bezuidenhout
LIRIEKE EN VIDEO’S:
[1] AASVOËLS BO LANGENHOVENPARK
ʼn Driebeenjakkals het ʼn lam gevang by die laaste plaas voor Loxton se dam. Aasvoël wag vol begeerte op die windpomp, aan stomende wolke hang nog ʼn klomp en op wat nou nog oor is van telefoondrade sit die gulsige oë van witborsrawe.
Refrein: Kom pik aan die karkas, kom pik pik pik, julle vreters van aas, kom pik pik pik. Druk jou snawel tussen sening en been, jy moet pik pik pik as dit karkasse reën.
Splinternuwe Prado het ʼn steenbok getrap op Williston en Carnarvon se pad. GPS gee koördinate van die feesmaal vir vos se kind om die buit te kom haal. Aan die lug wat oorkook, die verwagte aasvoël en rawe op die koop toe voltooi die skool.
Refrein
ʼn Middelklasfamilie het bankrot gespeel in Langenhovenpark se beste deel. Prokureurs, ouditeurs en al die ander teurs vergader in dasse vir elkeen se deel. Die fiskaal fladder in met ʼn hofbevel wat die terme van die aasmaal stip uitspel.
Refrein
Jou adres jou skakel in die voedselketting – roofdier, aasdier, of prooi se nering, oogtande, snawel of herkouer se bek. Pik jy aan oorskiet, of breek jy ʼn nek?
Refrein
[2] SOMER
Palms aan flarde van ou orkane, maar nie nou nie, nie hier nie, nie nou nie, nie hier nie, net die wind in jou hare. Met my mond kan ek dit proe, en inasem.
Jy’s storm en stil soos die strand en die see, jy’s storm en stil soos die strand en die see, jy’s storm en stil soos die strand en die see.
Duine geblyk deur die harde son, maar nie nou nie, nie hier nie, nie nou nie, nie hier nie, net die lig op jou rug. Ek kan daaraan raak, dit vashou.
Jy’s warm en koud soos die strand en die see, jy’s warm en koud soos die strand en die see, jy’s warm en koud soos die strand en die see.
Rotse geslyp deur aanhoudende branders, maar nie nou nie, nie hier nie, nie nou nie, nie hier nie, net ʼn druppel in jou nek wat ek met my vinger afvee en aan proe.
Jy’s droog en sout soos die strand en die see, jy’s droog en sout soos die strand en die see, jy’s droog en sout die strand en die see.
[3] TUSSEN PLATVOET EN STOOMPOMP
(Musiek: Herman van Veen)
Kom boer saam met my op my lappie grond, dis nêrens op ʼn kaart nie, maar dis rond en bont – iewers op die pad tussen Platvoet en Stoompomp.
Dis ʼn plaas sonder geskiedenis en sonder toekoms, net ʼn nou en ʼn hier in die skaduwee van bloekoms.
Kom boer saam met my op my stukkie landgoed waar die niks en die niet saans die son groet – iewers op die pad tussen Stoompomp en Platvoet.
Die grense is ʼn hand en nie ʼn vuis nie, daar’s blyplek en skuiling, maar nie ʼn huis nie. Dan plant ons iets soos grondboon en sonneblom en dans vir reën in die oggendson.
Kom boer saam met my op my stukkie landgoed waar die niks en die niet saans die son groet – iewers op die pad tussen Stoompomp en Platvoet.
[4] ONDIEN SE WIEGELIED
Nou laat die sand die son se laaste hitte vry, bring jou beker koffie en kom sit hier langs my.
Refrein:
Van anderkant die duine lewer golwe kommentaar, met fosforstemme fluister hulle: “Toemaar, toemaar.”
Hier’s ʼn velkaros, hardekool, dennebolle en ysterhout, want netnou is dit donker en die nagwind hier is koud.
Refrein
Alles is nou ver van hier, net ons, die nag, die see, ʼn vuur en mossels met fyn arikruik en die stroopsoet van ʼn vyeblik.
Refrein
“Kom terug na die oorsprong, kom terug, kom terug ons abba jou saggies, ons dra jou op ons rug.”
[5] VERSKONINGS
Laetitia jy’t gebel toe ek my tas oplig om in te weeg vir die oornagvlug. Jy wou ernstig praat, maar ek was weer te laat en moes my pad inderhaas na Hek 12 toe maak.
Refrein: Jy sien wat regtig gebeur in die hoek van jou oog en die ware verhaal kom eers as woorde opdroog en wie dan vertrou as jy jou eie stories so verkeerd onthou, so verkeerd onthou, so verkeerd onthou
Laetitia, jy’t gebel toe die kliënt begin skel in ʼn vergadering oor die afloop van my grootste kontrak. Tussen skerm en fondament val beton op die grond en moes ek sonder mondering dinamiet ontlont.
Refrein
Laetitia, ek bel terug en ek hoor die sug in jou instruksie om ʼn boodskap te laat. Jy’s seker te besig, maar ek weet jy’s daar, so hier’s my verskoning elektronies bewaar. As jy daarna luister en jy kan dit ontsyfer, sal jy my ook laat weet, want ek het reeds vergeet? Die strekking van leuens het ek afgelees van etikette op bottels voor hierdie spieël.
Refrein
[6] DUNGEONS & DRAGONS
Soggens om vyf op my dikwielfiets om die regering se beeld vir sakgeld te verkoop. Mamelodi was te ver om van te hoor, maar die rook kon ons sien as ons skool toe loop.
Refrein:
Daardie een aand Salome, daardie een aand Salome was ons meer as net vriende gewees. Daardie een aand Salome, daardie een aand Salome was ons meer as net vriende gewees.
Pac Man, Commodore en ZX Spectrum het van ons pioniersprogrammeerders gemaak. Veldskool, kadette en Voorstrekkerkampe om ons teen die Beatles weerbaar te maak.
Refrein
Crinkle paper oor die garage se buislig, “Like an earth quake” en later “Say you, say me” en na cane, passion fruit en lemonade was Trompies en Saartjies nie meer so skaam nie.
Refrein
Nou’s jy getroud met ʼn man van Kalifornië, foto’s van jou kinders op jou facebookprofiel. My drank en my rekenaar sterker as destyds, daar’s pille en alarms vir my laatnag nostalgie.
Refrein
Jy’s weg na die eksamen, glo na die Vrystaat, wou nooit verklap wie die pa was nie. Prosedure in Swaziland, of aanneemouers? Ek wonder soms, maar nou maak dit nie saak nie.
Refrein
[7] SUSTER GELUK
Jou adres is duister, ek kan jou nie roep nie, niks is gewaarborg as ek na jou soek nie. Jy dra ʼn donkerbril, pupille ʼn prisma, ek kyk stip, maar versigtig, as ek na jou staar.
Refrein: Die hegste vriendskap in ʼn loopgraaf gesmee verdamp as oorlog aan vrede oorgee.
Trou kan jy sweer, maar net tentatief, tot die lewe ons skei het jy my lief. Jy het fynskrif vir my koffie, klousules vir my pap, hoe nader die dans hoe meer tone word getrap.
Refrein
As jy klop dink twee keer voor ek oopmaak, ek weet nooit wie ek saam met jou binnelaat. My naam is Geluk, die suster van Toeval, Rampspoed is my stiefma en Noodlot my pa.
Refrein
[8] WILGEDORP SE RASIONALISERINGSBALLADE
In die dertigs, na die depressie, is die stasie hier gebou en het toe vir vyf dekades Wilgedorp se tyd gehou.
Kort daarna, bank en skool, koöperasie en ʼn kerk, silo’s en selfs ʼn haarsalon vir Maurice om in te werk.
Dis die stasiemeestervrou wat die kannabeddings onderhou terwyl portiere vroeg al poets, poleer aan die koperletters bo die deur.
Passasiers kom uit die stad bly by die Masonic Hotel. In die kroeg kan jy sien hulle luister na die stories wat ons vertel.
As die goederetrein na middernag my in die stoepkamer kom wakkermaak kan ek omdraai met die wete ek kan ure langer slaap.
Dis die stasiemeestervrou wat die kannabeddings onderhou terwyl portiere vroeg al poets, poleer aan die koperletters bo die deur.
“Onlewensvatbaar,” sê konsultant en amptenaar. Nou staan spore langs die silo’s braak. Wat gaan die boere maak?
Spekuleer, meganiseer, masjien maak op waar mens makeer, Frankensteinpitte intensiveer, gate onder lorries in die teer.
Met die spoor gekom om hier te bly en toe weer padlangs weggery, want ʼn stasie sonder treine is ʼn plek waar jy net agterbly.
Die wagkamer is stil, net ʼn dwaalgees op die perron, maar as jy fyn luister kan jy nog hoor hoe die laaste trein verbykom.
Met die spoor gekom om hier te bly en toe weer padlangs weggery, want ʼn stasie sonder treine is ʼn plek waar jy net agterbly.
[9] DIE SPOORLOSE VERDWYNING VAN ELVIS DU PREEZ
Kom laat ek vertel van Elvis du Preez al het dit ʼn ruk gelede gebeur. Elvis wat so voetslaan, Elvis wat so stap, met velskoene en kakies en kouse wat krap.
Almal was bang as Elvis inbars by Incognito op ʼn double time mars. Jy soek net nie kak met ʼn bras brush cut, jy sukkel nie sommer met ʼn honderd en agt.
Refrein: Elvis rook Lexington en Boxer-tabak, gestop in ʼn pyp uit ʼn seilknapsak. Elvis drink whisky uit ʼn blik hip flask, deur ʼn bannelingoupa op Ceylon gemaak.
Wat noem jy ʼn budgie met masjiengeweer? Eenvoudige antwoord: Jy roep hom meneer. As Elvis se skouer jou stamp by die bar knik jy eerbiedig vir die vriendelike gebaar.
Met bulderende arms maak Elvis amok, mik na elke paar bene in enige rok en as die tegniek die teiken mis ontluik daar ʼn crooner wat sing en sus.
Refrein
En toe het Elvis spoorloos verdwyn. Hulle sê dit was mans met ʼn bakkie en boeie. Laat daardie aand haar opgelaai en wat toe gebeur het, kan ons net raai.
Elvis, ek verdwaal ook soms in die strate.
Ek kom van Pretoria, maar hierdie is nou Tshwane. Is jy nog iewers in Sunnyside, stukkende blom? Dis dalk nou veiliger om uit te kom.
Refrein
[10] LAST ROUND REGULARS
Dit kan enige stad wees, enige dorp wees Enige land wees, enige straat wees Maar dis die einde van die winter, die strate is nat Modder wat van karre se wiele af spat Dis net na middernag, die laaste bus staan en wag Om die last round regulars huis toe te vat
Mompel, mompel as jy nagtelik strompel Die koudste wintersfront kan jou vannag nie oorrompel Want jy’t whisky as jas, brandy as sambreel Wat bruis deur jou aarde om die rillings te steel Die aarde draai, maar dis nie jou kop nie Die bome dans, maar dis nie die dop nie Jou gang is seker, jou pas is sterk Teen die mis en die reën dra jy jou serp
En soos jy daar gaan, sê my, wat is jou naam? Kan jy my dalk sê wat dra jy met jou saam? Die gewig van te veel in die lig van te min, Die stomheid van verloor, die stompheid van wen? Motherless, vuisvoos, ook nou hopeloos Maar karre ry verby, die maan wat skyn Jy soek na jou sleutel, jy soek na die sleutel Van die slot… van jou premiepondok…
Dit kan enige stad wees, enige dorp wees Enige land wees, enige straat wees Maar dis die einde van die winter, die strate is nat Modder wat van karre se wiele af spat Dis net na middernag, die laaste bus staan al en wag Om die last round regulars huis toe te vat
[11] VERTREK
Wie wil in turfgrond wortelskiet, wie wil nou in boorde rank? Wie wil deur ʼn snoeiskêr getem word as vrugbare plant?
Refrein: My vaste adres was nog altyd Poste Restante gewees en die oomblik as ek weer vertrek sal ek tyd hê om jou briewe te lees
ʼn Landskap word nog altyd die mooiste in ʼn truspieël geraam en die een waarvan jy al vergeet is die mees onthoubare pleknaam.
Refrein
Ek’s waaisand, ek’s rook, ek’s ʼn kiem in die lug, ek’s wiele, ek’s vlerke, ek’s die wind in jou gesig. Motorhawe, lughawe, hawe met ʼn kaai – my gunstelinghawe se naam is Koebaai.
Refrein
ʼn Huis het vertrekke, ʼn gesig kan vertrek van liefde of haat of bedrog. Die enigste vertrek waarvan ek wil weet is die een wat op afskeid volg.
[12] LUKAS IMPOSSIBLE
Lukas van Johannesburg doen heelflips by Boogaloo’s, Urban X en Revolution, nose blunt slides in Hillbrow. Tyd staan stil met ʼn backflip, alles stol met ʼn ollie impossible, ʼn spine transfer se big sky-oomblik hou jou bo die aarde vas.
Wind, water, grond en vuur – alles lyk soms helder hier as alles skielik stilstaan.
Dae doen pop shuv-its, ure kan ook five-o grind, die no-slides van sekondes laat almanakke stilstaan. Kan Shaka dan ʼn heelflip doen, Paul Kruger ʼn Smith grind? Kan Cecil Rhodes ʼn tail-slide doen tot by die Suezkanaal?
Kyk vorentoe, kyk terug, of weg – alles lyk soms minder sleg as alles skielik stilstaan.
Lukas lees soms boeke oor die geskiedenis se geskiedenis, oor mummies en oor piramides, wat waar was voor ons daar was. Kan Ramses dan ʼn kickflip doen, Toetankhamon ʼn feeble grind? Kan Cleopatra ʼn drop-in maak van Kaïro tot die Kaap?
Wind, water, grond en vuur – alles lyk soms helder hier as alles skielik stilstaan. Kyk vorentoe, kyk terug, of weg – alles lyk soms minder sleg as alles skielik stilstaan.
Strate sonder bome [translated from Afrikaans: Streets without trees] is the Afrikaans-language rock band Brixton Moord & Roof Orkes’ [Tr: Brixton Murder and Robbery Band’s] fifth album. It will be released on 16 December 2023 on all the major streaming platforms (Spotify, Apple Music, Deezer, YouTube, Tidal, etc.) and can be downloaded at Amazon. The band describes it as an album that moves forward by looking back. As they sing on the album’s last track:
