Heks van die Karoo/Witch from the Karoo – music video

Andries comments on these two videos: “This one is about that one tannie in every South African town or suburb who is not a tannie. She doesn’t buy her clothes at Edgars or Woolworths – she has her own style. She listens to opera and jazz on her record player and doesn’t cook her food until it is grey. She is an oujongnooi, a spinster, and this makes people very nervous. She doesn’t fit into the town’s norms of what women should do, say, and how they should behave. During her life she has travelled, she has seen other parts of the world, and the town is not her only world. She reads widely. The dominee, especially, doesn’t like this. She is weird, bohemian, volksvreemd. Some call her a heks, a witch. They tell their children stories to scare them away from her. But the clever ones know that she is a kind of role model – an alternative to their parents, their teachers, the ooms and tannies. Her presence reminds them of the possibility that they too can be different, if only they are a little bit brave.

“I had great fun filming and editing this video. The scenes are mostly from Carnarvon in the Karoo, where we stayed at one of the cottages attached to the Lord Carnarvon small hotel and guesthouse. Some of the footage from other Karoo towns. I’ve made a visual collage, which, I hope, adds up to a coherent image of the small town in the song.”

Pad na Alice – music video

A track from the album “Dink aan planete“, about driving from Cape Town to Alice (now called eDikeni) in the Eastern Cape. The song describes the changing landscape from the Boland to the Karoo, and finally to the Albany thickets that characterise the landscape round Alice. A road trip that feels like driving through a landscape painting. 

Valsbaai se waarheid – music video

Andries on this music video: “When I need time to recover from life, the universe and everything, I retreat to Kalk Bay for a few days. My favourite place to check in used to be a ramshackle Victorian double story guesthouse, with views of False Bay. Then it got renovated (beautifully so) and for a while – due to popular demand – it was still made available to guests. Since lockdown, unfortunately, it has been a private residence. But I found a nice apartment to rent as a crash pad, spitting distance from the wonderful Café Olympia. There are two book shops in Kalk Bay: Zebra Books, where you can find first editions and where I found a beautiful book on the opera stages designed by David Hockney. They often have Wopko Jensma lino cuts and prints for sale. Then, down the road, is Kalk Bay Books. This shop stocks an excellent selection of contemporary reads and second hand books. I usually get Geoff Dyer’s latest books there, and their playlists keep me hanging around for much longer than I intended to. There’s also a piano in the book shop. My other favourite activity is walking in the harbour and sitting down at Kalky’s for fish and chips – you can’t have it more authentic than that. So, here’s a new music video about Kalk Bay as a place outside of time. Of course, it is also a typical South African story, with its loss and hurt and people who had to make way for others to settle. The song is called ‘Valsbaai se waarheid’ [False Bay’s truth] and comes from my album Trooskantates.”

Beware of the Dream – music video

A track from the album No place for time here (Dikeni Records, 2024). The track was originally released in Afrikaans in 2003. The video combines AI animation generated with prompts from the song’s lyrics, and extracts from books, letters, texts that are related to the theme of dreams and nightmares. A somewhat Gothic approach to the topic.

Andries Bezuidenhout – Trooskantates (album)

Afrikaanse musikant, digter, skilder en lid van die Brixton Moord & Roof Orkes se vyfde solo-album. Tien nuwe komposisies vir onstuimige tye. Musiek wat troos sonder om te sus. Die album is op 5 Julie 2024 vrygestel.

Musiek en woorde deur Andries Bezuidenhout, behalwe “Explorer of Nahoon”, melodie deur Andries Bezuidenhout en Lukas van Garderen
Opgeneem en gemeng deur Andries Bezuidenhout
Meester deur Willem Möller by Sharp Street Studio

Luister hier.

LIRIEKE EN MUSIEKVIDEO’S

[1] RESTOURANTEUR

Stop, stop, hou stil hier
Ek is kelner en skoonmaker, sjef en sommelier
Elke nuwe gas word behandel soos familie
Die malligheid daar buite kom glad nie deur die mure nie
Eetgerei gerangskik ter wille van die rym
Ter wille van die melodie elke tafeldoek se grein

Wat ek voorsit is vrede, wat ek opdis is rus
Respyt van die ewigheid is al wat op die spyskaart is

Vir die wêreld se probleme het niemand meer raad nie
So fokus op die koffie is die koppie op die tafel
Hier’s kelders met vate vol vrede en wyn
Spense met wense wat verlange laat verdwyn
Pas gemaalde koffie, vars gebakte brood
Uitgedrukte vrugtesap van lemoene uit die boord

Wat ek voorsit is vrede, wat ek opdis is rus
Respyt van die ewigheid is al wat op die spyskaart is

Soms op my eie in die koue kombuis
In die oggendure hoor ek hoe die yskaste druis

Wat ek voorsit is vrede, wat ek opdis is rus
Respyt van die ewigheid is al wat op die spyskaart is

[2] DROOM VAN DIE KAMDEBOO

Kyk in die truspieël kom die son nou op
Koffie uit die Stanley vir ‘n oomblik se stop
By bankies van beton onder ‘n bloekomboom
Onderkant die bergpas is die Kamdeboo

Die spoedmeter is vlot en volkome tweetalig
Dit praat kilo’s per uur, maar is ook in myle vaardig
Jy lees jou spoed nie op ‘n naald nie, maar horisontaal
Soos ons seil verby ‘n rooivalk op ‘n telefoonpaal

Rooi leersitplekke, kattebak met vinne
Mixtape op die deck vir die beat hier binne
Tussen Pearston en Graaff-Reinet my grootste wens, ‘n
Blink swart convertible seventies Benz

Ja, Lucy Jordan kan die Eiffeltoring maar hou
Van Thelma en Louise kan ek net die einde onthou
Na Bagdad Café sal jy vir ewig hier rond soek
En vir Jack Kerouac het ons dekades gelede gegroet

Matchbox full of diamonds, en Riders on the storm
Die Mystic Boer dans doer in ‘n warrelwind rond
Oor die speakers sing Kerkorrel weer oor ‘n sprinkaanplaag
Soos die vlaktes in die skemer in ‘n berghang verdwaal

Rooi leersitplekke, kattebak met vinne
Mixtape op die deck vir die beat hier binne
Tussen Pearston en Graaff-Reinet my grootste wens, ‘n
Blink swart convertible seventies Benz

Ons het nêrens om te wees nie, nêrens om heen te gaan nie
En hoe ons hier gekom het gaan niemand juis aan nie
Telefoonpale, vlieswolke daar bo
Net ons en die vlaktes van die Kamdeboo

Rooi leersitplekke, kattebak met vinne
Mixtape op die deck vir die beat hier binne
Tussen Pearston en Graaff-Reinet my grootste wens, ‘n
Blink swart convertible seventies Benz

Is hierdie die waarheid, of iets wat ek onthou
Of dalk net ‘n wens of ‘n droom vir nou
Maar dis ek agter die stuur en jy langs my
Van Pearston al die pad by Graaff-Reinet verby

[3] ROEP VAN DIE ROOIVLERKSPREEU

As die son net vir ‘n oomblik
Agter berge weg wou bly
Sou ek dalk tog uiteindelik
In drome weg kon gly
Maar die wekker op die boekrak
Hou aan om te marsjeer
Teen ‘n onverbiddelike pas
Word ure aangekeer

As jy iewers land
Maak jy nes of vlieg jy weg
Rooivlerkspreeu, o rooivlerkspreeu
Jy’s ook in die verkeerde eeu
En as jy iewers land
Maak jy nes of vlieg jy weg
Rooivlerkspreeu, o rooivlerkspreeu
Jy’s ook in die verkeerde eeu

Jou vroeg kon hoor in die oggendmis
Nog voor jy op die geut kom sit
Jou roep is ongedurig
Jou fladder wispelturig
My generasie vrees sentiment
Ons harte klop koue sement
Is dit die dat ek so projekteer
Oor wat mens by ‘n spreeu kan leer

As jy iewers land
Maak jy nes of vlieg jy weg
Rooivlerkspreeu, o rooivlerkspreeu
Jy’s ook in die verkeerde eeu
En as jy iewers sou land
Maak jy nes of vlieg jy weg
Rooivlerkspreeu, o rooivlerkspreeu
Jy’s ook in die verkeerde eeu

Ek ken Central Park en Voldelpark
Selfs Zanzibar se ou nagmark
Sou jy daar aard wonder ek
Hoe kies ‘n spreeu sy landingsplek
Hier’s darem minder ligte
En daarom skyn die sterre stip
Herinner my tog hieraan
As jy môre teen my venster pik

En as jy iewers land
Maak jy nes of vlieg jy weg
Rooivlerkspreeu, o rooivlerkspreeu
Jy’s ook in die verkeerde eeu
En as jy iewers sou land
Maak jy nes of vlieg jy weg
Rooivlerkspreeu, o rooivlerkspreeu
Jy’s ook in die verkeerde eeu

[4] PHILIP GLASS OP DIE HOËVELD

Saterdagmiddag, jy bestuur
Die vensters is oop, ek’s die passasier
Die son flankeer met skaduwees so rondom vier
Na ‘n middagete met pizza en bier

Oor die speakers lewer Philip Glass kommentaar
Klawermelodie wat oor en oor herhaal
Ek neem foto’s deur die venster met my selfoonkamera
Die stad is ‘n draaiboek en ek is die skriba

Die lewe boots kuns na
Dis ‘n Hoëveld wintersdag in Afrika
En as jy so ry skuif als
In stadige aksie verby

Straatlamp lyk soms soos ‘n beeldhouwerk
In ‘n hoekkafee kan jy skilderye opmerk
Franchise flits ‘n neonlig naam
Winkelpop wink deur ‘n vensterraam

Die man met die teken wat staan op die hoek
Verduidelik oor hoekom hy nog steeds na werk soek
Verkeersligte neem ‘n smoke break met beurtkrag
Jy wag telkens geduldig jou beurt af

Die lewe boots kuns na
Dis ‘n Hoëveld wintersdag in Afrika
En as jy so ry skuif als
In stadige aksie verby

Oor of jy gebore word het jy geen keuse nie
Of wat gebeur aan die begin van jou lewe nie
Ek dink ons het mekaar darem gekies
So tussen die wankel van wins en verlies

Maar ons hier in die kar is geen kunsfilm nie
Al beweer die klankbaan klavier iets anders nie
Laat die fantasie ons elders heen vat
Ek skrik wakker as die band in ‘n slaggat klap

Die lewe boots kuns na
Dis ‘n Hoëveld wintersdag in Afrika
En as jy so ry skuif als
In stadige aksie verby

[5] EXPLORER OF NAHOON

Seewind in my hare, ‘n uil hoe-hoe
Jou kamerlig brand nog by jou huis in Nahoon
Wat ek moet doen weet net Ballyhoo
Hulle het die nommer van die Man in the Moon

Want ek’s Laika alleen in ‘n wentelbaan
Laika wat huil vir jou en die maan

Ek’s ‘n outydse ontdekker van suburban strate
Die teerpad is soos die oseaan se water
Maar golwe trek hier rond net deur die lug
Ek stuur seine in die nag na jou toe terug

Want ek’s Laika alleen in ‘n wentelbaan
Laika wat huil vir jou en die maan

Soms verlang ek na ‘n land sonder grense
Plekke sonder name, geboue of mense
Sou jy daar wees op ‘n nuwe planeet
Of het jy reeds van my naam vergeet

Want ek’s Laika alleen in ‘n wentelbaan
Laika wat huil vir jou en die maan

Ek is buite in die straat onder die maan
Ek’s ‘n mot en die huisligte trek my aan
Ek is Vasco da Gama ek is Magellaan
Hoe’t ek beland in ‘n wentelbaan
Wat om jou draai om jou kom en jou gaan
Tussen waar jy slaap en waar ek staan
Uit hierdie sirkel kan ek nie tree nie
Uit die om en om swenk kan ek nie breek nie
En wat dit beteken kan ek nie weet nie
Maar oor Yuri Gagarin kan ek nie vergeet nie

Want ek’s Laika alleen in ‘n wentelbaan
Laika wat huil vir jou en die maan

[6] SEINE IN ANALOOG

In die dae toe daar nog telefoondrade was
Met of sonder swawels of hadidas
Of toetspatrone wat TV-skerms arresteer
En zig-zag antennas wat radiogolwe aankeer

Is dit jy wat vanaand die sesuur nuus lees
Is dit jy wat sê wat die weer se bui gaan wees
Al slaan ek hoe hard op die kassie se buis
Is daar net sneeu, snee, sneeu, sneeu wat suis

Roep ek jou met Morsekode
Roep ek jou met ‘n rooksein
Voor ek vergeet, voor ek vergeet
Voor ek vergeet en jou stem verdwyn

Op ‘n tweerigtingradio soek ek jou kanaal
Maar my seine het iewers in die nag verdwaal
Ek roep jou eenmaal, ek roep jou tweemaal
Ek roep na jou in my brabbeltaal

Ek lig die gehoorbuis, maar hoor net kringfluit
Ek bel jou nommer steeds uit my kop uit
Katode klink iewers in ‘n foonsentrale
Stol in die lugleegte tussen twee pale

Roep ek jou met Morsekode
Roep ek jou met ‘n rooksein
Voor ek vergeet, voor ek vergeet
Voor ek vergeet en jou stem verdwyn

Soms hoor ek jou klingel
In ‘n lang tiekie se draaie
Soms hoor ek jou fluister
In ‘n telefoongids se blaaie
Soms sis jy deur
Hierdie telefoonhokkie deur
Soms voel ek jou deur
Hierdie lugleegte beur

Roep ek jou met Morsekode
Roep ek jou met ‘n rooksein
Voor ek vergeet, voor ek vergeet
Voor ek vergeet en jou stem verdwyn

[7] VALSBAAI SE WAARHEID

Lank, lank gelede is kalk hier
Uit skulpe gebrand en gemaal
En is snoek en harders met sloepe
Al die pad kaai toe gehaal
Nou daar nie net ‘n hawe nie
Maar ook ‘n stasieperron
Waar ‘n trein vol skaduwees
Elke oggend Victoriaans verbykom

Die enigste waarheid
Dryf op die deinings van Valsbaai
Die enigste klaarheid
Is in die misbank se waai

By Café Olympia
Koel my koppie swart koffie solank af
Terwyl lycra met honde aan leibande
Op die promenade verby draf
In tie-dye en batik
Kom tree daai hippie hier af
En ‘n ingenieur uit die Kongo
Versamel munte as ‘n karwag

Die enigste waarheid
Dryf op die deinings van Valsbaai
Die enigste klaarheid
Is in die misbank se waai

Ons almal wat hier saam
Oor die einde van die wêreld rou
Tussen die oomblikke wat ons vergeet
En die oomblikke wat ons onthou
Elkeen van êrens elders nou hier
Maar gaan elders heen
Hierdie plek buite geskiedenis
Tussen baai en sandsteen

Die enigste waarheid
Dryf op die deinings van Valsbaai
Die enigste klaarheid
Is in die misbank se waai

Dit als verneem ek
By die visserman op die hawe
Ek is weer in Kalkbaai vir ‘n week
Om dooie drome te begrawe

[8] SKADUWEE

My skaduwee volg my
Soos ‘n geykte kwaal
Al jaag ek soos die duiwel
Kom my skaduwee my haal
Bene en arms
Van wisselende lengtes
Afhangend van hoe son en maan
Om mekaar bly wentel

Skaduwee is iets wat jy
Mettertyd gewaar
Op teer of grasperk, teen ‘n muur
En eensklaps is dit daar
Eintlik sou ek graag met iemand
Skaduwees wou ruil
En voel hoe voel dit om ‘n slag
Van ‘n ander een te skuil

Ek en jy skaduwee
Jy en ek is een, maar twee
En waarheen ek ook vlieg of vlug
Keer ek weer na jou toe terug

Ek het ‘n slag al probeer
Om my skaduwee uit te vee
Om van die ding af weg te hardloop
Of van daarvan weg te sweef
Maar ek weet dis altyd aan my vas
Selfs ook as ek sou droom
In die donker skuil dit daar
Begrens my soos ‘n soom

Die ding is aan my voete vas
En hou my op my tone
Desperate dans roetine
Met angstige patrone
Ek laat die kwessie aan die tyd oor
Miskien ook aan geluk
Ek wag maar vir die dag wanneer
My skaduwee my insluk

Ek en jy skaduwee
Jy en ek is een, maar twee
En waarheen ek ook vlieg of vlug
Keer ek weer na jou toe terug

Refleksie is ‘n skaduwee
In ‘n venster of ‘n spieël
Afruk wat die kyker koggel
En met jou sinne speel
Want binne in die spieëlbeeld
Is die loopvlak verdeel
Met ‘n ek en met ‘n skaduwee
Wat die kalklig kom steel

Ek en jy skaduwee
Jy en ek is een, maar twee
En waarheen ek ook vlieg of vlug
Keer ek weer na jou toe terug

[9] WENTELBAAN

Soos altyd vanaand weer sy tafel opgesoek
Die een met die uitsig, die een in die hoek
Na die spyskaart hoef hy al lank nie meer te kyk nie
Van sy gewone keuse sal hy nooit afwyk nie

Gitswart son, silwer maan
Sterre op skrefies en ons verstaan
Dat als nog altyd om elkander draai
Dat ‘n wentelbaan als weer van vooraf laat herhaal

Bolognese en bier om mee te begin
Bottel Bordeaux om oor die dag te besin
Hierdie dans met glas en porselein
Het hy oor die jare reeds kleingekry

Gitswart son, silwer maan
Sterre op skrefies en ons verstaan
Dat als nog altyd om elkander draai
Dat ‘n wentelbaan als weer van vooraf laat herhaal

Die dag is duister, maar snags sien hy skerp
As die straatlampe lig op die onderwerp werp
Patrone word duidelik in ‘n maanskaduwee
Voorwerpe kry vorm as die donker vibreer

Gitswart son, silwer maan
Sterre op skrefies en ons verstaan
Dat als nog altyd om elkander draai
Dat ‘n wentelbaan als weer van vooraf laat herhaal

[10] RESTOURANTEUR SLUIT TOE

Instrumental

© Andries Bezuidenhout

Explorer of Nahoon – music video

A song about the suburbs, in this case the suburbs of East London in South Africa’s Eastern Cape Province. From the albums No place for time here and Trooskantates (both released on 5 July 2024). The song contains a reference to “Man in the moon”, a 1980s South African hit song by the East London band Ballyhoo.

Lyric by Andries Bezuidenhout, music by Lukas van Garderen and Andries Bezuidenhout
Recorded and mixed by Andries Bezuidenhout
Mastered by Willem Möller

Andries Bezuidenhout – Dink aan planete (album)

 

Dink aan planete” is Andries Bezuidenhout se vyfde album as solo-kunstenaar. Die album bevat veertien oorspronklike komposisies. Een daarvan, “Nagspel”, is ‘n gedig van Koos du Plessis wat deur sy dogter Karla getoonset is. Hierdie is die eerste opname van die lied. In “Nagspel” skryf Koos du Plessis: “Jy probeer jouself herinner/ Maar jy’s gevang deur tyd en plek/ En daar’s iets wat jou verhinder/ Om die oorsprong te ontdek// Want jy’s die som van alle jare/ En algaande word jy blind/ Tog onbegrypend hoor jy snare/ Soms in die nagte in die wind.”
Die tema in “Nagspel” – van iemand wat in tyd en plek vasgevang is, maar nogtans musiek in die nagwind hoor – dien as ‘n tipe tema vir die album. In Du Plessis se “Nagspel” skyn “’n skreef kitaar se klank” deur krake in ‘n deur: “Iets van alle vroeër wake/ Iets van bid en hoop en dank.” Net so, op hierdie nuwe album, dink karakters wat in die lirieke verskyn aan planete en ander ver plekke as ‘n tipe manier om oorspronge te ontdek. ‘n Tuiskoms in liefde is ‘n deurlopende tema, asook minneliedere aan plekke – van Berlyn tot Burgersdorp, laasgenoemde geïnspireer deur skilderye met die dorp as tema deur die skilders Walter Meyer, Ben Coutouvides en Willem Pretorius. Landskapskuns is ook ‘n tema in ‘n ander lied, waar die spreker hom verbeel hy ry deur ‘n landskapskildery en die pad van die Kaap af Alice toe beskryf.
Dan is daar stories van doodgewone mense op doodgewone plekke, soos die karakter Lavinia, wat instaan vir die vrou op soveel dorpe wat misverstaan word – haar eksentrieke smaak vir kuns, kleur en klere word deur almal as iets boos gesien – sy is die dorp se heks. Die een kind wat na haar storie wil luister, word deur sy ouers daarvan weerhou. Tóg sien hy Lavinia as ‘n rigtingwyser na elders, want sy kan die sterre en maan met haar teleskoop lees. In “Na die geliefde land” (die titel verwys na ‘n roman deur Karel Schoeman) keer iemand terug na die plaas waar hy grootgeword het, nou ‘n verlate ruïne.
Die album is in 2021 en 2022 deur Andries in sy studio in Alice in die Oos-Kaap opgeneem, meestal in die nag, as dit stil is. Hy het dit self gemeng en die meester is deur Willem Möller behartig. Dis op 1 September 2022 op streaming platforms vrygestel.

Luister na Dink aan planete.

AJ Opperman se artikel oor “Dink aan planete” in Die Burger

DINK AAN PLANETE – LIRIEKE en MUSIEKVIDEO’S

[1] EK BRING VIR JOU

Vir jou kan ek nie die wêreld beloof nie
Maar miskien eenvoudige woorde
Vir jou kan ek nie die maan beloof nie
Maar dalk ‘n melodie
Ek het nie invloed nie, dalk ‘n bietjie talent
Kampstoele, ‘n koffiekan en ‘n tweemenstent

Ek bring vir jou rustige dae
Ek bring vir jou vrede as jy slaap

Vir jou kan ek nie die aarde beloof nie
Maar ek ken ‘n mooi pad na die Hel
Vir die kan ek nie eers die see beloof nie
Maar ek kan ‘n paar stories vertel

Ek bring vir jou troos as jy huil
Ek bring vir jou ‘n hoek om in te skuil
Ek bring vir jou ‘n warm kombers
Ek bring vir jou ‘n lamp en ‘n kers

Ek het nie baie goed nie
Maar boeke wel in oorvloed
Musiek om na te luister
By ‘n kampvuur se gloed
Ek ken ‘n paar resepte
Vir brood of pannekoek
Maar vir meer as dit sal jy dalk
Maar elders moet gaan soek

Ek bring vir jou troos as jy huil
Ek bring vir jou ‘n hoek om in te skuil
Ek bring vir jou ‘n warm kombers
Ek bring vir jou ‘n lamp en ‘n kers

[2] PAD NA ALICE

Ek verbeel my ek ry deur ‘n landskapskildery
By aalwyne, spekbome en bloekoms verby
Berge bakboord, kranse stuurboord
My pad wat loop deur die vallei
Pad wat aanhou tot dit ophou
By die plek waar jy nou bly

Voet in die hoek, hand op die stuur
Bande wat suisend oor die teerpad skuur
Stapelwolke stook die skemervuur

Vroegoggend Boland tot deur die Tradouw
By Boplaas vir bottels robyne stilgehou
Oor Oudtshoorn, De Rust
Deur Willowmore aangehou
Graaff-Reinet en Bruintjieshoogte
Deur Adelaide tot by jou

Voet in die hoek, hand op die stuur
Bande wat suisend oor die teerpad skuur
Stapelwolke stook die skemervuur

So iewers padlangs verdwyn woorde en taal
Word kleure gemeng van skel na vaal
Het namiddag ‘n dieper gloed in vroegaand gaan haal
Waarvan die weerkaatsing nou
Tussen klowe bly maal

Voet in die hoek, hand op die stuur
Bande wat suisend oor die teerpad skuur
Stapelwolke stook die skemervuur

[3] LIED VIR BERLYN

Van die Fernsehturm sien jy als van bo
Want ‘n nuwe stad leer ken jy mos so
Stad van mure, stad van hekke
Checkpoint Charlie en Brandenburg Tor

Vir Leonard Cohen beter in die Waldbühne leer ken
Om kort daarna maar weer afskeid te kan neem
In Unter den Linden koop ons parfuum
By die Hauptbahnhof hoor ons Lili Marleen

Stad van sloop, stad van bou
Mure word soms in drome onthou
Altyd in sirkels op die S-Bahn se spoor
Op Alexanderplatz my ewewig verloor

As jy betonblokke poets word hulle blink
In rye gestapel kan die lig jou verblind
In Kastanienallee of beton verdwaal
As die verlede jou iewers uit die toekoms kom haal

Soek Rosa Luxemburg langs Kreuzberg se kanaal
Waar Wim Wenders se engele in die skemer dwaal
Die Palast der Republik se versplinterde glas
Hoop groei somtyds waar nagmerries was

Stad van sloop, stad van bou
Mure word soms in drome onthou
Altyd in sirkels op die S-Bahn se spoor
Op Alexanderplatz my ewewig verloor

Vir ‘n Steh Kaffee met jou in Prenzlauer Berg ontmoet
My klere was te donker vir die kleur van my gemoed
Stad van ontheemdes, stad van behoort
Checkpoint Charlie en Ishtar se poort

Stad van sloop, stad van bou
Mure word soms in drome onthou
Altyd in sirkels op die S-Bahn se spoor
Op Alexanderplatz my ewewig verloor

[4] BLY ‘N RUKKIE LANGER

Die oggendskemer is nou amper hier
Die gordyn ruik nog na laasnag se vuur
Stadig verskyn die deken se voue
Warm hier binne, buite die koue
In die herfsseisoen het ‘n kilheid kom sit
Netnou skif die mis van grys na wit
Die melklorrie rammel en ver ‘n trein
Altyd eers klank voor lig verskyn

Slaap ‘n bietjie langer, wat maak dit saak
Wat almal daar buite vandag wil maak
Ek stuur ‘n boodskap dat ek en jy
Net ‘n bietjie langer hier binne wil bly
Bly ‘n rukkie langer hier langs my

Netnou sal ek die luike oopmaak
Netnou stook ek koffie op die Aga
Netnou vir jou waskom kook ek water
Maar asseblief ‘n bietjie later
Slaap nog ‘n ruk, draai eers om
Nog ‘n oomblik voor die son opkom
Later sal die denne die misgordyn terugtrek
Later sal die berge oor die landskap uitstrek

Slaap ‘n bietjie langer, wat maak dit saak
Wat almal daar buite vandag wil maak
Ek stuur ‘n boodskap dat ek en jy
Net ‘n bietjie langer hier binne wil bly
Bly ‘n rukkie langer hier langs my

Teen die gange se mure ‘n familievergadering
Generasies se hoop en verwyt en verwarring
Teen opponerende mure hang hulle daar
In geraamde stiltes staar hul na mekaar
‘n Kameralens se antieke visier
Het ‘n oomblik se voorgee verewig teen ‘n muur
Maar ons is anders, ons lyk nie so nie
So anders as almal wat eens hier gewoon het

Slaap ‘n bietjie langer, wat maak dit saak
Wat almal daar buite vandag wil maak
Ek stuur ‘n boodskap dat ek en jy
Net ‘n bietjie langer hier binne wil bly
Bly ‘n rukkie langer hier langs my

[5] NA DIE GELIEFDE LAND

Ek moet twee keer omdraai voor ek die hek vind
Dis met geroeste slot en ketting vasgebind
Die grensdraad is stukkend so ek klim sommer deur
Die naambord het tot naamloos in die wind verweer

Ek volg ‘n toegegroeide oprit in ‘n bloekomboomlaning
Vyeboord se takke is verwronge geraamtes
Familiekerkhof stene fluister nog die name
Van mense aan wie ek lank terug verwant was

Ek het hier kom stilhou vir ‘n laaste keer
Ek het niks om te sê nie, so ek skryf maar net neer
Ek dokumenteer wat die tyd beslis
Geen lesse te leer nie, dit is wat dit is

Steenbok verstar en vlug uit die klipskuur
Ek vind die pad na die opstal langs wat oor is van die kraalmuur
Aalwyn is meer gehard as ‘n roostuin
En kaktus hou langer as roosmaryn

Rankers in die balke, vinknes teen die skoorsteen
Onkruid wat doodluiters deur vloerplanke beur
Porseleinteëlskerwe langs die badkamerdeur
Die nok is geknak, die mure verweer

Ek het hier kom stilhou vir ‘n laaste keer
Ek het niks om te sê nie, so ek skryf maar net neer
Ek dokumenteer wat die tyd beslis
Geen lesse te leer nie, dit is wat dit is

Ek volg my spore terug na die motor langs die teerpad
Al teken van mense hier rond, ‘n plastieksak
Wat windaf moes waai en teen ‘n draad kom hande klap
Vir die pelgrimsprosessie van ‘n verloopte hart

Ek het hier kom stilhou vir ‘n laaste keer
Ek het niks om te sê nie, so ek skryf maar net neer
Ek dokumenteer wat die tyd beslis
Geen lesse te leer nie, dit is wat dit is

[6] SEISOENE VERANDER WEER

Vanoggend weer gevoel die seisoen het gedraai
Ander kleur in die lug, ‘n ander wind wat waai
Teen die berg het die son nou ‘n killer kleur
Die gras is brosser, daar’s ‘n kug in die weer

Soms dink ek aan seisoene, soms dink ek aan jou
Soms dink ek aan planete wat aanhou en aanhou

Seisoene gaan oor afstand, afstand van die son
Soms ver, soms naby, as ons maar net kon
Kies watter dag of uit watter bron
Die tye draai of verandering kan kom

Soms dink ek aan seisoene, soms dink ek aan jou
Soms dink ek aan planete wat aanhou en aanhou

Moeg vir seisoene, moeg vir die weer
Gee my grys in die lug wat verandering kan keer

Soms dink ek aan seisoene, soms dink ek aan jou
Soms dink ek aan planete wat aanhou en aanhou
Draai om sonne, draai om sterre
Draai en draai vir altyd, draai vir nou

[7] GRENSE VAN ONEINDIGHEID

Hoor ek praat met jou sonder woorde
Ek’s beide die oorlog en vrede se verloorder
Die een wat leë houers opgaar
Wat kaal en koud is en onsigbaar

Niks druis so hard soos absolute stilte nie
Niks voel so beklemmend
Soos die grense van oneindigheid nie

Ek’s die een wat branders met ‘n besem opvee
Die een wat wolke in skulpe aangee
Wat vuur probeer giet en sand wil skink
Wat homself verdrink in die oggendwind

Niks druis so hard soos absolute stilte nie
Niks voel so beklemmend
Soos die grense van oneindigheid nie

Ek ‘n fraksie van niks, darem meer as min
Ek’s duskant die niet se einde of begin
Ek’s snel soos klank, langsaam soos lig
Hoekig soos ‘n silinder se aangesig

Niks druis so hard soos absolute stilte nie
Niks voel so beklemmend
Soos die grense van oneindigheid nie

[8] OPGAWE

Kyk hier sit ek voor die klawers in flenters en katoen
Ongelukkig net soveel wat jy met snare en ivoor kan doen
Iewers uit ‘n fles se kolk het ek ‘n wysie gaan roep
Iewers op ‘n boekrak wat ek wou sê gaan soek

Gister, eergister, môre, of miskien die dag daarna
Sal jy my vir ‘n opgaaf van vandag kan vra

Met sleutels sluit ek deure dig, maar ontsluit ‘n melodie
Oor die loute van my amberglas gee ek nie regtig om nie
Soms oorspronklik soms gesteel, meestal sommer net geleen
Nou impromptu, dan berekend, my klavierkonsert vir een

Gister, eergister, môre, of miskien die dag daarna
Sal jy my vir ‘n opgaaf van vandag kan vra

Dis net dat ek soms vergeet wat in die oomblik gebeur
Nalaat om neer te pen wat die note my leer

Gister, eergister, môre, of miskien die dag daarna
Sal jy my vir ‘n opgaaf van vandag kan vra

[9] HEKS VAN DIE KAROO

Persoonlik dink ek nie Lavinia is ‘n heks nie
Al dink almal anders hier so
In bangmaakstories speel sy ‘n hoofrol
Op hierdie dorp in die Karoo
Sy’t sewe katte en ‘n rot in ‘n hok
Teleskoop op die balkon en ‘n kraai op haar nok

Wat lees Lavinia in die sterre
Wat praat sy met die maan
Sien sy patrone in hierdie wolke
Wat ons almal ander verbygaan

Hier rond kook ons mos als tot dit grys is
Lavinia het antieke resepte vol soel speserye
En bottels vol kwepers en perskes en vye
En pakkies met peper en wilde olywe

Wat lees Lavinia in die sterre
Wat praat sy met die maan
Sien sy patrone in hierdie wolke
Wat ons ander verbygaan

Een middag in die winter nooi sy my binne
In potyster brou sy vir ons ‘n koppie tee
Praat oor Kaapstad van lank gelede
Waar als die heeltyd aanhou beweeg
Kabaret en toneel, oor skrywers en akteurs
Vertel van ‘n vriendin, dit was so lank gelede
En voor sy haar storie kon klaar vertel
Hoor ek hoe klop my pa aan die deur

Wat soek jy Lavinia op hierdie Karoodorp
Waar niks aangaan nie
Sien jy patrone in hierdie wolke
Wat ons ander verbygaan

[10] OM BURGERSDORP TE SKILDER

Selfs die landskap hier lyk streng en droog
Stapelwolke afsydig, hang yl en hoog
Calvinistiese kerk die spilpunt waarom
Dorpshuis, bankkluis en kasregister saamdrom

Voel jy, voel jy, voel jy hoe dwaal Piet Klopper se gees
Wonder jy, wonder jy, wonder jy
Wat die engel uit haar marmerboek lees

Soms word iets staangemaak wat beur na bo
Apollo-lig of kerktoring wat uitkyk oor die Karoo
Als ander hier rond lê horisontaal
Die teerpad, die koppies, selfs ‘n telefoonpaal

Voel jy, voel jy, voel jy hoe dwaal Piet Klopper se gees
Wonder jy, wonder jy, wonder jy
Wat die engel uit haar marmerboek lees

Staandak van sink het brakdak vervang
Klinkersteenwinkels wat na klante verlang
Sommige stop en maak ‘n skildery
Maar die meeste ander mense ry net verby

Voel jy, voel jy, voel jy hoe dwaal Piet Klopper se gees
Wonder jy, wonder jy, wonder jy
Wat die engel uit haar marmerboek lees

[11] GESKIEDENIS

Dit voel soms of ons leef in ‘n geskiedenisboek
Oorlog en pes, die doodsengel op besoek
Maar wêreldryke struikel en beskawings swik
Eeu is ‘n oogwink, of hoogstens ‘n hoofstuk

Die eerste keer as tragedie
Die tweede en derde en vierde as klug
Vir die meeste van ons maar net die lewe
Soms kyk ons vooruit, maar meestal terug

Lande se glorie word besing uit torings
Maar die gatkant van die storie kom uit slawe se wonings
Enkeles met visioene, die meeste kap graniet
Vir bakens en mure om grondgebied

Die eerste keer as tragedie
Die tweede en derde en vierde as klug
Vir die meeste van ons maar net die lewe
Soms kyk ons vooruit, maar meestal terug

Honderd keer is Boedapest gestroop
En elke keer is die mense maar genoop
Om skoon te vee en maar aan te hou
Wat anders kan jy doen as om van vooraf te bou

Die eerste keer as tragedie
Die tweede en derde en vierde as klug
Vir die meeste van ons maar net die lewe
Soms kyk ons vooruit, maar meestal terug

Hulle wat van ruïnes monumente maak
Val vas tussen klippe en raak vir ewig aan die slaap

Die eerste keer as tragedie
Die tweede en derde en vierde as klug
Vir die meeste van ons maar net die lewe
Soms kyk ons vooruit, maar meestal terug

[12] NAGSPEL

Die wind speel om die huis se hoeke
Dis ‘n bitter melodie
Wat soos gesigte uit ou boeke
Kom en vra ken jy my nie

Jy probeer jouself herinner
Maar jy’s gevang deur tyd en plek
En daar’s iets wat jou verhinder
Om die oorsprong te ontdek

Want jy’s die som van alle jare
En algaande word jy blind
Tog onbegrypend hoor jy snare
Soms in die nagte in die wind

En deur die deur se krake
Skyn ‘n skreef kitaar se klank
Iets van alle vroeër wake
Iets van bid en hoop en dank

Want wind en ses stil snare
Speel alleen, maar ‘n duet
Van vroeër en van later jare
En jy’s al wat jy nog het

Want jy’s die som van alle jare
En algaande word jy blind
Tog onbeskryflik hoor jy snare
Soms in die nagte in die wind

Woorde: Koos du Plessis, melodie: Karla du Plessis

[13] MAANSPIEDER

Om die maan te soek is ‘n voltydse beroep
Hoe sy die see laat sloep en vloed
Die aankoms en groet van haar sekel gloed
Haar boog te karteer, hoe sy slinger te leer
Haar opstaan en slaap se ritme te probeer
Die koue kant van haar rug te keer

Wat weet ‘n klip wat om die aarde dryf
Wat maak kraters en maanstof ons wys
Nou nog helder, dan weer flouer
Die stomheid van ‘n koue skouer

Soms skuil die maan agter ons planeet
Vir ‘n donker nag, as jy wil weet
Soms word ‘n woestynpad in die nag verlig
Of die fosfor van branders word uitgelig
Maanlig is sag, sal die vel nie skroei nie
En met meer as dit sal sy haar nie vermoei nie

Wat weet ‘n klip wat om die aarde dryf
Wat maak kraters en maanstof ons wys
Nou nog helder, dan weer flouer
Die stomheid van ‘n koue skouer

Inferno refleksie, vlamme weerkaats
Koue en hitte, nog altyd maats
Wolke soms ‘n sluier, wolke soms ‘n raam
Donker en lig loop al lankal saam

Wat weet ‘n klip wat om die aarde dryf
Wat maak kraters en maanstof ons wys
Nou nog helder, dan weer flouer
Die stomheid van ‘n koue skouer

[14] NET NOG ‘N LIEFDESLIED

Elke tweede lied handel oor die liefde
Liefde gewen of liefde verloor
Oor afstand of nabyheid, wolke en reënboë
Die klank van ‘n stem, die kleur van oë

Maar vir jou het ek net hierdie enigste lied
Dis net vir jou, dis spesifiek
Laat geen ander dit sing nie
Vir iemand anders bring nie
Dis al wat ek het om aan te bied

Ek hoor die liefde is universeel
Dis ‘n album vol foto’s en soms ‘n spieël
Soms kan ek my verbeel dis deel en dalk uitdeel
Soms is dit diefstal en soms sommer speel

Maar vir jou het ek net hierdie enigste lied
Dis net vir jou, dis spesifiek
Laat geen ander dit sing nie
Vir iemand anders bring nie
Dis al wat ek het om aan te bied

Soetsappig miskien, of dalk selfs geyk, ‘n
Liefdeslied gee ek jou gelyk
Is meestal te rou te hart op die mou
Maar die een is nietemin net vir jou

So vir jou het ek net hierdie enigste lied
Ek bring dit vir jou, dis spesifiek
Laat geen ander dit dan sing nie
Vir iemand anders bring nie
Dis al wat ek het om aan te bied