South African landscapes in visual art, poetry and music
Upcoming and past exhibitions, performances, etc.
Veertig jaar gelede het Afrikaans een van sy begaafste sanger-liedjieskrywers verloor, maar Koos du Plessis se stem het nooit stil geraak nie. Danie Marais, Andries Bezuidenhout en Irma du Plessis, Koos se dogter en samesteller van die bundel Erfdeel: Koos du Plessis – versamelde werke, gesels oor die man agter die musiek, terwyl Andries, Lise Swart, Churchil Naudé en Schalk van der Merwe Koos se woorde en deuntjies laat draal op die verhoog.
Kaartjies en meer inligting hier beskikbaar.
Title: “Karoo-dorp: Winteraand”, by Andries Bezuidenhout, oil on canvas, 40.5×40.5cm.
Andries delivered the annual N.P. van Wyk Louw memorial lecture at the University of Johannesburg on 6 September 2018. Along with the lecture, this painting was presented as a gift to the University of Johannesburg. Van Wyk Louw was an Afrikaans-language poet and public intellectual. The title of the lecture was “Utopiese verbeelding en Afrikaans: ʼn Gesprek met T. Dunbar Moodie en N.P. van Wyk Louw” [Utopian Imagination and Afrikaans: A Conversation with T. Dunbar Moodie and N.P. van Wyk Louw]. Dunbar Moodie is one of the most insightful authors on the history of Afrikaner nationalism. The lecture was dedicated to the painter Walter Meyer, who was murdered at the end of 2017. Meyer’s grandfather, Judge Rumpff, who presided over the Treason Trial (1956-1961), is mentioned in the lecture, as well as Rick Turner, a South African philosopher and activist who was assassinated in 1977. The lecture (in Afrikaans) can be downloaded here. The painting depicts the house in Sutherland where Van Wyk Louw grew up.
Title: “Salem, Eastern Cape”, by Andries Bezuidenhout, oil on canvas, framed, 40.6×40.6cm
This oil painting was part of an exhibition titled “Vanishing Karoo” (March to April 2019) at the Imibala Gallery in Graaff-Reinet. Andries also opened the exhibition with an address on Karoo landscapes and a musical performance. Salem is one of the oldest settler towns in the Eastern Cape and formed the backdrop to one of South Africa’s most controversial land disputes, which ended up in the Constitutional Court. Two historians, Martin Legassick and Herman Giliomee, supported both sides with expert testimonies on the history of conflicts over land in the area.
Price: Sold.
These oil paintings were part of a group exhibition titled “Hoek van my heelal / Corner of my universe”, at the Tina Skukan Gallery in Pretoria, which ran from 23 September to 17 October 2018. Participating artists were Diek Grobler, Michèle Nigrini, Andries Bezuidenhout, Helena Groenewald and Retha Buitendach. More on the exhibition here.
Die kunstenaars Susan Bloemhof, Catherine Brennon en Andries Bezuidenhout het aan hierdie uitstalling deelgeneem by die Breytenbach Galery, Burgerstraat 14, Wellington
Die uitstalling is op Saterdag, 14 April 2018 deur die bekroonde biograaf en joernalis Elsabé Brits geopen.
Agtergrond:
Die idee om ’n uitstalling met Olive Schreiner as tema te doen het ontstaan nadat Susan Bloemhof en Andries Bezuidenhout deel was van die herdenking van die Breytenbach-sentrum in Wellington se tiende bestaansjaar en die “Uitdagend Skeppend” uitstalling by Breytenbach Gallery in September 2017.
Andries het voorgestel dat hulle Olive Schreiner en die Karoo as tema kies. Die voorstel het ten dele te make met Andries se verhuising na Alice in die Oos-Kaap, ’n omgewing waar Schreiner vir ’n belangrike deel van haar kinderjare gewoon het. Oor Schreiner as keuse skryf Susan Bloemhof: “Onmiddellik was ek aangetrokke tot hierdie dinamiese vrou en ek wou haar in al haar gedaantes uitbeeld… in haar karakter klim en haar voorstel aan ’n nuwe generasie wat in hierdie huidige klimaat, dalk sekerlik ‘n sterk vroulike rolmodel van nuut kan leer ken en bewonder.”
Anne-Ghrett Erasmus, die Breytenbach Galery se kurator, het voorgestel dat Susan en Andries se werk (meestal skilderye en sketse) uitstekend aangevul sou word deur Catherine Brennon se keramiekwerk. Anne-Ghrett was daarvan bewus dat Catherine reeds vantevore werk met Schreiner as tema gelewer het. Die uitstalling sou dus ’n tipe “driegesprek” oor Schreiner behels, met ’n aantal invalshoeke en kunstenaarsdissiplines.
Oor die ervaring om met Schreiner se lewe en haar romans en ander werke as temas te werk, skryf Susan verder: “Deur jouself kwesbaar te maak – om onsself aan diegene buite ons gemaklike kring van vertroude vriende en familie te deel, om iets van ons brose siel te deel – wat in die dood van die nag aan ons beelde en prente fluister… om hierdie kans te neem, selfs as ons die risiko kén? Dit is ongelooflik moedig. Wat is méér pynlik sowel as beeldskoon?”
Andries skryf weer: “Ek het nog altyd ’n belangstelling in die wisselwerking tussen biografie, geskiedenis en landskappe. Dit was ’n wonderlike ervaring om soveel van die plekke waar Schreiner gewoon het te besoek – Hanover, Cradock, De Aar, asook Hertzog en Healdtown hier om die draai van waar ek nou woon. Haar lewe hier en bewegings het vir my ’n tipe prisma geword waardeur ek my nuwe tuiste ’n die Oos-Kaap kon leer ken. Ek het hierdie besoeke gebruik om ’n aantal historiese foto’s van die huise waar sy gewoon het met behulp van olieverf in keur te verwoord. Ander het ek weer probeer weergee soos hulle nou lyk.”
Catherine het in 1999 reeds ’n kunsprojek met Olive Schreiner as Suid-Afrikaanse ikoon aangepak. Hieroor skryf sy: “In my navorsing oor haar het ek haar as ongewone vrou vir haar tyd ervaar en is deur haar unieke idees oor die huwelik, religie en die lewe in die algemeen gefassineer, veral gegewe die Victoriaanse era waartydens sy gelewe het. Hier het ek ’n vrou met beperkte formele onderwys aangetref, wat met selfvertroue met staatsmanne en politici kon omgaan, maar steeds met ewe veel sukses met gewone mense kon identifiseer. Ek is ook deur haar beskrywings van die Suid-Afrikaanse landskap geïnspireer en het elemente daarvan by my keramiek kunswerke betrek.” Catherine het bekendheid vir haar “Ceramic Dream Boxes” verwerf – pragtige keramiekhouers as simboliese bewaarplekke vir ons drome. In hierdie verband haal sy vir Schreiner aan: “Without dreams and phantoms, man cannot exist.”
Three works were on display as part of an exhibition titled “Elements of Realism”, with works by J.H. Pierneef, J.E.A. Volschenk, Frans Oerder, Walter Meyer, John Kramer, Willem Pretorius, Nadrie Botha, Rosemary Joynt, Gerbrand van Heerden, Oliver Scarlin, Rob MacIntosh and Andries Bezuidenhout. The exhibition comprises of landscapes, portraits, interiors and still lifes.
Absolut Art Gallery, 19 Ryneveld Street, Stellenbosch, first floor gallery, 25 May to 24 June 2017.
Kom sit saam met Koos Kombuis en Andries ‘Roof’ Bezuidenhout om die kombuistafel en luister hoe die twee woordkunstenaars heerlik en hartlik gesels tussen splinternuwe liedjies en ook ʼn paar wat ou herinneringe wek. Na suksesvolle optredes op die verhoë by die KKNK in Oudtshoorn, die Stellenbosse Woordfees en die Breytenbach-sentrum se Bôrdienghuis teater in Wellington, is Terug na die Kombuis! nou uiteindelik in Pretoria op die planke. Dra ʼn lady van die bodorp nog tekkies en ʼn oorhangtrui? En wat van liefde wat grense oorsteek? Deesdae dra mense eerder posters as pasboeke. Kom sien waaroor die bohaai gaan! In die woorde van die resensent Herman Lategan: “…gaan kyk self. Dit sal nie ʼn teleurstelling wees nie.”
Waar? Atterbury Teater by Lynnwood Bridge (op die hoek van Lynnwoodweg en die N1)
Wanneer? Vrydag 10 Junie 2016, om 20:00
Bespreek vroegtydig jou kaartjie by Computicket.
“Landskappe kan in olieverf geskilder word, maar ook in musiek uitgebeeld word. Eerskomende Saterdag (20 Februarie) gaan ek Suid-Afrikaanse landskappe saam met ʼn groep musikante wat ek respekteer en mee identifiseer op die verhoog ontgin. Die Wasgoedlyn-projek is een van daardie opwindende Suid-Afrikaanse projekte wat hoë vlakke van kreatiwiteit en professionaliteit met spontaneïteit kombineer. Gewoonlik tree Riku Lätti as ʼn tipe koormeester op. Hy stel die verhoog op en begin dan ʼn aantal musikale gesprekke tussen die kunstenaars. Hy beskyf dit so: ‘Geen twee Wasgoedlynkonserte is dieselfde nie. Daar is wel ‘n paar konstantes: Geen opgesmuktheid, net rou, ongerepte musiek, gespeel deur die skeppers self met die hart op die mou, en voila, ‘n towerwêreld van oorspronklike klank en liriek is telkemale gebore uit die niet.’ Saam met Riku is daar Jackie Lätti, Churchil Naude, Laurinda Hofmeyr, Willim Welsyn en ek, met slegs my kitaar gewapen.” – Andries Bezuidenhout
Waar? Breytenbach-sentrum, Burgerstraat 14, Wellington
Wanneer? Saterdag, 20 Februarie 2016
Hoe laat? 20:00, maar die deure is 19:00 al oop
Skade? R120 om in te kom. Daar’s ʼn splinternuwe verhoog en kroeg!
RSVP? Asseblief, dit help om kratte in die kroeg te tel (en stoele) maar kom gerus op die ingewing van die oomblik. By besprekings@breytenbachsentrum.co.za of by 082 335 3105
Hierdie vertoning is die laaste van ʼn reeks geleenthede wat saam met die groepsuitstalling “Gas” by die Breytenbach-sentrum in Wellington plaasvind. Van my skilderye is saam met werke van Kirby van der Merwe (olieverf op doek en aluminium) en Hanné Koster (fotografie) te sien – tot 3 Maart.
Voorsmaak van Churchil Naude (saam met Riku) op YouTube.
Wat het ʼn olieverfskildery van ʼn leë munisipale swembad in Brandvlei te doen met ʼn foto van ʼn posbus in Beaufort-Wes? Wat is die verband tussen die handelsmerke van oliemaatskappye en die beeldende kuns? Drie kunstenaars, Hanné Koster, Kirby van der Merwe en Andries Bezuidenhout, het saam aan ʼn uitstalling getiteld “Gas” gewerk wat op die oomblik by die Breytenbach-sentrum in Wellington besigtig kan word. Die uitstalling se titel kom van ʼn skildery van ʼn petrolstasie uit die 1940s deur die realistiese Amerikaanse skilder Edward Hopper.
Die drie kunstenaars lewer elk op hul eie manier kommentaar op die ekologiese krisis wat ons in die gesig staar. Hanné Koster stal foto’s uit van landskaptonele met petrolstasies wat in onbruik verval het, stukkende windpompe en doringdraad. Kirby van der Merwe werk meestal in olieverf – soms op doek, maar ook op aluminium – en skilder tonele van brandende takke, oorlogsveterane en die handelsmerke van oliemaatskappye. Andries Bezuidenhout werk ook met olieverf en skilder landskappe vol tekens van menslike bestaan – heinings, telefoondrade, hoogspanningslyne.
Die uitstalling is verlede Saterdag deur die digter Loftus Marais geopen, maar eerskomende Saterdag (13 Februarie, om 11:00) gaan die drie kunstenaars self oor hul werk praat. Tydens hierdie rondleiding deur die galery gaan hulle gaan praat oor wat hul geïnspireer het om die werke aan te pak en oor en die gesprek tussen hul werk. Kom luister wat hulle sê en kom vra self vrae oor die kunswerke.
Toegang is gratis en ʼn glasie wyn kos R10.
RSVP by Anne-Grett Erasmus by galery@breytenbachsentrum.co.za
Meer inligting en aanwysings om by die Breytenbach-sentrum uit te kom hier.
!["Brandstof" [Fuel], oil on canvas, 30x40cm](https://andriesbezuidenhout.co.za/wp-content/uploads/2016/01/rBrandstof.jpg)
Andries Bezuidenhout on his contribution to the exhibition:
gas gases, n. gas; (Am.) brandstof, petrol
gas gaste, n. guest, visitor
gas gasse, n. gas
JM Coetzee writes in his novel Elizabeth Costello: “Realism has never been comfortable with ideas. It could not be otherwise: realism is premised on the idea that ideas have no autonomous existence, can exist only in things. So when it needs to debate ideas, as here, realism is driven to invent situations – walks in the countryside, conversations – in which characters give voice to contending ideas and thereby in a certain sense embody them” (p. 9). Or paintings. The title “Gas” draws on Edward Hopper’s painting with the same title, a work characteristic of the American painter’s realist approach to depicting landscapes. Hopper completed this painting of a rural filling station in 1940. A lonely figure guards three fuel pumps at sunset. Electric light from the filling station contrasts with natural light at dusk. A dense forest blocks the horizon.
When we look at Hopper’s painting today it most probably calls up different connotations to those of a typical art enthusiast of the 1940s. Environmental concerns and the ecological impacts of fossil fuels are at the forefront of present day collective consciousness. Fuel stations have already changed in form and design. In the near future filling stations will, in all probability, no longer be places where we are required to interrupt our journeys. This may be a cause for feelings of nostalgia, but their ruins will also remind us of why we use the word anthropocene to name the current era.
The South African context also calls up pertinent issues around the use of non-renewable sources of energy: coal, oil, the impact of fracking on water sources, etc. I’ve been working on landscape paintings that explore how that which we observe on the earth’s surface is related to that which we pump and dig from below the surface in order to move “forward” – to progress, or to regress? I have also been exploring these issues in my poetry and music.
“Gas”, when spoken in Afrikaans, may also mean “guest” or “visitor”. The landscape painter is a visitor, at times a guest, an outsider’s eye that travels with a vehicle propelled across the landscape by a diesel engine in order to stare, to photograph, to paint. The anthropocene era forces us to be more aware of the tension between our status as guests or proprietors of the planet we inhabit. The human being as colonial animal, invader species, parasite. It’s about land, landscapes and possession. Who decides what happens to mineral and water resources? Terms such as “water rights”, “mineral rights” and instruments such as cadastres codify and control nature and other people in a symbolic and violent order. On the landscape itself fences, walls and warning signs are erected as instruments of control. Locating Hopper’s “Gas” in contemporary South Africa would imply eucalyptus trees and Apollo lights over an informal settlement on the horizon.
Landscape painting is typically seen as a conservative and nostalgic artistic genre. Maybe a different way of viewing landscapes (Hopper’s landscapes, but also contemporary realist landscape painting) presents different possibilities. Then again, realism can only deal with the concrete, the landscape, the conversation.
Opening: Saturday 6 February 2016, 11:00
Where? Breytenbach Sentrum, 14 Burger Street, Wellington, South Africa
RSVP: Anne-Ghrett 083 415 0002 / galery@breytenbachsentrum.co.za
